Σάββατο 7 Μαρτίου 2015

8η Μαρτίου, ημέρα της γυναίκας.Ο αγώνας και οι διεκδικήσεις των γυναικών είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας

 8η Μαρτίου, ημέρα της Γυναίκας. Ο αγώνας και οι διεκδικήσεις των Γυναικών είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας

Η 8η Μαρτίου, ημέρα της Γυναίκας, δεν είναι γιορτή. Δεν είναι μια μέρα ανταλλαγής αβροτήτων και συμπάθειας μεταξύ των φύλων. Δεν είναι ούτε η «ημέρα της μητέρας», ούτε η «ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου».
Χρονογραφήματα, σχόλια, δελτία τύπου μας κατακλύζουν και αυτή την επέτειο της 8ης Μαρτίου. Κείμενα που επεξεργάζονται στερεότυπες εικόνες γυναικών, διαμορφώνοντας γυναικεία πρότυπα προς μίμηση ή προς αποφυγή. Δελτία τύπου πολλών κομμάτων που φαντάζουν σαν επετειακές υποχρεώσεις, να ασχοληθούν με το μισό του πληθυσμού, ενώ όλο τον υπόλοιπο καιρό αδιαφορούν. Ένας λόγος περί γυναικών, για μια φορά τον χρόνο, με τις γυναίκες πάλι παθητικές αποδέκτριες.
Με όλη την κατάχρηση της επετείου, που γίνεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και παρόλο που το νόημά της έχει χαθεί μέσα στις μαζικές εξόδους διασκέδασης πολλών γυναικών, στα «χρόνια πολλά» και στα προσφερόμενα λουλούδια, δίνεται ωστόσο μια ευκαιρία να μιλήσουμε για τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών που συνεχίζουν να υπάρχουν, για τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των φύλων, για τα πατριαρχικά στερεότυπα, για τη βία κατά των γυναικών, για την ανεργία των γυναικών, για την ανασφάλιστη εργασία.
Η «ημέρα της γυναίκας» είναι μια ημέρα τιμής στους αγώνες του γυναικείου κινήματος.
Το γυναικείο-φεμινιστικό κίνημα μέσα στο χρόνο μετεξελίσσεται.
Η ιστορία.
Στις 8 Μαρτίου, οι γυναίκες τιμούν την πρώτη γυναικεία διαδήλωση της ιστορίας. Μια διαδήλωση εργατριών στις βιοτεχνίες ενδυμάτων της Νέας Υόρκης το1857 (ή το 1858, ή ίσως το 1875). Οι εργάτριες εκείνες διαδήλωσαν απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, ωράριο 10 ωρών και ισότιμα δικαιώματα για τις γυναίκες. Δέχθηκαν την επίθεση της αστυνομίας και η συγκέντρωση διαλύθηκε.
Οι αγώνες τους όμως συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια με ενθουσιασμό και πείσμα. Το 1910, στην Β΄ παγκόσμια συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, με πρόταση της γερμανίδας σοσιαλίστριας Κλάρας Τσέτκιν, καθιερώθηκε η 8η Μαρτίου ως Παγκόσμια μέρα της Γυναίκας σε ένδειξη τιμής στις ιστορικές συγκεντρώσεις της Νέας Υόρκης, ως μέρα πάλης για τα δικαιώματα των γυναικών και κυρίως για το δικαίωμα ψήφου, που ακόμα δεν είχε κατακτηθεί.
Ακολούθησαν μεγαλειώδεις πορείες: στην Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 1912 διεκδικώντας ισότιμα δικαιώματα στην εργασία, στη Γερμανία 8 Μαρτίου του 1914 με κύριο αίτημα την ψήφο, που κατέκτησαν τέσσερα χρόνια αργότερα. Στη Γαλλία την ίδια μέρα οι σοσιαλίστριες έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση με 60.000 γυναίκες διαδηλώτριες.
Στη Ρωσία, στην Πετρούπολη, οι γυναίκες διαδήλωναν στις 8 Μαρτίου (23 Φεβρουαρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο) του 1917 και πολλές εργάτριες στην κλωστοϋφαντουργία έκαναν απεργία – μια εξέγερση που υπήρξε προοίμιο της μεγάλης Ρωσικής Επανάστασης.
Στη δεκαετία του 1920 η 8η Μαρτίου γιορτάζεται από τα κόμματα της Κομμουνιστικής Διεθνούς ως ημέρα (κοινής με τους άνδρες) πάλης για τα γυναικεία ζητήματα. Στην Ελλάδα καθιερώνεται το 1924 και γιορτάζεται κυρίως από το ΚΚΕ τόσο στο μεσοπόλεμο όσο και μεταπολεμικά, ενώ είναι περιορισμένη η αναφορά στην ημέρα αυτή από τα σοσιαλιστικά κόμματα ή τους γυναικείους φορείς της εποχής εκείνης. Η επέτειος, δηλαδή, στην Ελλάδα εκείνη την εποχή χαρακτηρίζεται αριστερή και παίζει σημαντικό ρόλο στην ένταξη των γυναικών στην πολιτική και κομματική ζωή.
Η Ημέρα της Γυναίκας θα διευκολύνει την εισαγωγή ενός διαφορετικού προβληματισμού στην προσέγγιση του γυναικείου ζητήματος στο κόμμα ανοίγοντας το ζήτημα της «πάλης ενάντια στον διπλό ζυγό» (ανδρικό και καπιταλιστικό) με σαφή, από την άλλη πλευρά, τη φροντίδα της διαφοροποίησης από τον λεγόμενο «αστικό φεμινισμό».
Η Ημέρα της Γυναίκας επιζεί στις εξορίες του Μεταξά, στην κατοχή, χρησιμεύει στη στρατολόγηση στο ΕΑΜ, γιορτάζεται στην ελεύθερη Ελλάδα, στο βουνό, στην προσφυγιά, στις φυλακές… Ως την πτώση της χούντας.
Στη δεκαετία του 1970 τα πράγματα αλλάζουν. Η Ημέρα της Γυναίκας έχει χάσει τη σημασία που είχε στο μεσοπόλεμο. Οι γυναίκες της Αριστεράς δεν την έχουν ανάγκη για να εμφανιστούν στο δημόσιο χώρο. Ταυτόχρονα, έχουμε την αναγέννηση του γυναικείου κινήματος και η 8η Μαρτίου ξαναβρίσκει την συμβολική της σημασία στους αγώνες των γυναικών για απελευθέρωση.
Το 1977 ο ΟΗΕ προτείνει για Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας την 8η Μαρτίου. Πλήθος από γυναικείες ομάδες και οργανώσεις δίνουν το δικό τους στίγμα, με αποκορύφωμα την μεγάλη συγκέντρωση των γυναικών στα Προπύλαια (7 Μαρτίου 1980) με αίτημα την αλλαγή του οικογενειακού δικαίου.
Μετά αρχίζει η κατάχρηση της ημέρας και η απόσυρση των φεμινιστριών με το γνωστό σύνθημα «Δεν γιορτάζουμε, δεν δεχόμαστε επισκέψεις». Στη προκήρυξη της Κίνησης Δημοκρατικών Γυναικών για την 8η Μαρτίου 1986 διαβάζουμε : «Όλοι μιλάνε για τη ‘γιορτή’, βγάζουν λόγους, πανηγυρίζουν, αφιερώνουν, καθησυχάζουν τη συνείδησή τους. Κάτι μεταξύ Εθνικής Εορτής και επετείου. Εμείς νιώθουμε αποστροφή για όλα αυτά. Η χρησιμοποίησή μας τη μέρα τούτη είναι το άλλοθι της κοινωνικής σιωπής για όλο τον άλλο χρόνο…» .
Κάθε νέος αγώνας, κάθε νέα πολιτική διεκδίκηση των γυναικών, είναι συνυφασμένη με την κοινωνική και πολιτική εξέλιξη της κοινωνίας.
Η 8η Μαρτίου ξεκίνησε εργατική – σοσιαλιστική, συνέχισε κομμουνιστική και αναβίωσε ως φεμινιστική. Και σήμερα τι έχουμε να πούμε; Πολλά!
Οι γυναίκες σήμερα.
Στον 21 αιώνα κάποιες γυναίκες έχουν καταφέρει αυτά που κάποτε έμοιαζαν ακατόρθωτα... κάποιες άλλες ίσως δεν θα ζήσουν ποτέ αυτά που στη δική μας κοινωνία είναι αυτονόητα....αν κοιτάξουμε γύρω μας, και στη δική μας κοινωνία, θα δούμε γυναίκες που καταπιέζονται, γυναίκες που βιάζονται ψυχολογικά από εργοδότες ή εραστές, γυναίκες που δεν εκτιμούν οι ίδιες τον εαυτό τους και επιτρέπουν στον καθένα να τις υποβιβάζει με μιά τους λέξη και τις ανεβάζει με ένα κομπλιμέντο... Γυναίκες που οι ίδιες προσβάλλουν το σώμα τους και την ψυχή τους....
 Παρά την αλματώδη πρόοδο που έχει σημειωθεί εδώ και πολλά χρόνια από το διεθνές κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών, ακόμα και σήμερα,  γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο αναγκάζονται να παντρευτούν από μικρά παιδιά ή είναι θύματα εμπορίας για καταναγκαστική εργασία και σεξουαλική δουλεία.  Δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και την πολιτική, και μερικές είναι παγιδευμένες σε συγκρούσεις, όπου ο βιασμός χρησιμοποιείται ως όπλο πολέμου. Σε όλο τον κόσμο, οι θάνατοι που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τη γέννηση παιδιών είναι άσκοπα υψηλές, και οι γυναίκες δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν βαθιές προσωπικές επιλογές στην ιδιωτική ζωή τους.
 Σύμφωνα με έρευνες ένα εκατομμύριο βρέφη πεθαίνουν κάθε χρόνο, επειδή γεννήθηκαν κορίτσια. Επιπλέον, το 25% του πληθυσμού των γυναικών στον κόσμο δεν μπορεί να διαβάσει και να γράψει , ενώ το 70% ζει σε συνθήκες έσχατης φτώχειας.  Οι γυναίκες  υπολογίζεται πως καλλιεργούν το 75% των χωραφιών, ενώ κατέχουν ούτε το 1% της γης. Παρά την πρόοδο όσον αφορά τους μισθούς των γυναικών στη δεκαετία του ‘90, οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες, ακόμη και για ίδια είδη εργασίας.
Οι γυναίκες και η κρίση.
Οι κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος αμφισβητούνται με πρόσχημα την οικονομική κρίση και παίρνονται πίσω σημαντικές κατακτήσεις.
Οι γυναίκες αποκλείονται ολοένα και περισσότερο από την εργασία.
Η ανεργία τις έχει σαρώσει, με 3 στις 10 να μην έχουν κάποια απασχόληση.
Στις νέες γυναίκες το ποσοστό της ανεργίας φτάνει το δυσθεώρητο 66%.
Οι γυναίκες, επίσης, αποτελούν το 63% των μερικά απασχολουμένων με μισθούς εξευτελιστικούς -κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ χιλιάδες εξαναγκάζονται να δουλεύουν ανασφάλιστες.
Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, οι γυναίκες αμείβονται περίπου με το 78% των αμοιβών των ανδρών.
Σε μια αγορά εργασίας, που οι μνημονιακές πολιτικές την έχουν μετατρέψει σε ζούγκλα, οι προκαταλήψεις κατά την πρόσληψη έναντι των εγκύων ή των πιθανά μελλοντικά εγκύων έχουν γιγαντωθεί.
Το αποτέλεσμα είναι η γυναίκα να πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην εργασία και τη μητρότητα.
Η ανειδίκευτη και κακοπληρωμένη εργασία, η υποτίμηση, η ανασφάλεια, η υποβάθμιση και οι διακρίσεις είναι οι νέοι όροι με τους οποίους καλούνται να συμβιβαστούν μεγάλα τμήματα του γυναικείου πληθυσμού.
Οι συνεχείς απολύσεις, η πατριαρχική αντίληψη που θέλει πρωτίστως στην αγορά εργασίας τους άντρες, συντελούν στα υψηλότατα ποσοστά ανεργίας των γυναικών –και ειδικά των νέων.
Ο αγώνας των γυναικών.
Όμως δεν είναι μόνο η κρίση γένους θηλυκού. Η αντίσταση στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον πλανήτη έχει άρωμα γυναίκας. Οι καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών, οι εργαζόμενες που τέθηκαν υπό καθεστώς εφεδρείας και απόλυσης στο δημόσιο τομέα, οι γυναίκες στις Σκουριές, οι γυναίκες που υπερασπίζονται το δικαίωμα στην έκτρωση στην Ισπανία, την Πορτογαλία  και αλλού, οι γυναίκες ων αραβικών εξεγέρσεων, έχουν πολύ μεγαλύτερο κόστος όταν αγωνίζονται για να βγουν από το σπίτι, για να αφήσουν τα συζυγικά καθήκοντα, για να συγκρουστούν με την αστυνομία, για να αποκτήσουν φωνή, για να σπάσουν το φόβο. 
Το γυναικείο – φεμινιστικό κίνημα είναι ένα αμιγώς πολιτικό κίνημα.
Είναι ένα θεμελιώδες κίνημα που στη πορεία του συναντήθηκε με τις πιο ριζοσπαστικές κοινωνικές διεκδικήσεις.
Είναι ένα κίνημα που ξεπερνά τα όρια της κοινωνικής τάξης, της φυλής, της κουλτούρας και της θρησκείας και απευθύνεται σε θέματα που απασχολούν όλες τις γυναίκες κάθε κοινωνίας.
Το γυναικείο κίνημα παρέδωσε σε όλους και όλες ως παρακαταθήκη, δικαιώματα που σήμερα λίγο ή πολύ θεωρούμε δεδομένα, όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση, το δικαίωμα της ψήφου.
Το 1892 έγινε στην Ελλάδα η πρώτη απεργία εργατριών.
Ήταν υφάντριες του εργοστασίου υφαντουργίας των αδελφών Ρετσίνα στον Πειραιά που απέργησαν, όταν η εργοδοσία αποφάσισε να μειώσει την αμοιβή τους από 80 σε 65 λεπτά.
Κάποιες άλλες γυναίκες βρίσκονται και πάλι στη πρώτη γραμμή των αγώνων.
Αγωνίζονται στο δρόμο, στο χώρο εργασίας τους, στη γειτονιά τους.
Αγωνίζονται για να ανατρέψουν τις μνημονιακές πολιτικές που καταστρέφουν τις ζωές μας.
Σε αυτό τον αγώνα δεν είναι καμία γυναίκα δεν πρέπει να είναι   μόνη της, είμαστε όλοι και όλες μαζί διότι ο πολλά έχουμε ακόμη να κάνουμε μετά από έναν αιώνα αγώνων των γυναικών, που κατάφερε τόσο πολλά, αλλά και τόσο λίγα.
Η Αριστερά και οι γυναίκες.
Για εμάς στην αριστερά, δεν υπάρχει αριστερή ταυτότητα χωρίς φεμινιστική διάσταση.
Για εμάς στην αριστερά, η γυναικεία υποτέλεια ως μορφή ανισότητας, δε χωρά στην κοινωνία που οραματιζόμαστε.
Για αυτό και αντιστεκόμαστε στη συστημική επιλογή που επιχειρεί να διευρύνει τον γυναικείο αποκλεισμό από το δημόσιο πεδίο και τις κοινωνικές διεκδικήσεις.
Το γυναικείο ζήτημα είναι υποτιμημένο. Τα κόμματα της Αριστεράς συνήθως δημιουργούν γυναικεία τμήματα και θεματικές, εξασφαλίζου ν μια γυναικεία ποσόστωση στις εκλόγιμες θέσεις, οργανώνουν κάποιες εκδηλώσεις κάθε 8 Μάρτη και θεωρούν ότι έτσι έχουν καλύψει το θέμα.
Όμως το γυναικείο ζήτημα δεν είναι δευτερεύον, πλάι στο οικολογικό ή τα άλλα δικαιώματα. Οι γυναίκες αποτελούν τη μισή εργατική τάξη του πλανήτη, επομένως η κατάστασή τους αφορά όλη την κοινωνία
Η κυβέρνηση  της Αριστεράς θα πρέπει να  υλοποιήσει μέτρα  που θα καλυτερεύουν τη θέση της γυναίκας. Επαναπρόσληψη όλων των απολυμένων, κατάργηση του καθεστώτος εργολαβιών στη καθαριότητα και αλλού, δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί, απαγόρευση των απολύσεων λόγω μητρότητας, δυνατότητα δωρεάν εκτρώσεων στα δημόσια νοσοκομεία, μείωση του ορίου συνταξιοδότησης, ισότητα στους μισθούς και πολλά άλλα.
Η Αριστερά θα πρέπει να δώσει μάχη και με τις σεξιστικές αντιλήψεις ακόμα και μέσα στους κόλπους της. Μια ματιά στις γυναίκες που συγκρούονταν με τις δυνάμεις καταστολής τους τελευταίους μήνες αρκεί για να αποδείξουμε ότι οι γυναίκες έχουν το σθένος να ξεπεράσουν πολύ πιο μεγάλα εμπόδια από τους άντρες, για να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Κυρίως όμως η Αριστερά θα πρέπει να παλέψει ώστε οι διεκδικήσεις των γυναικών να είναι υπόθεση όλης της κοινωνίας και να μην καλλιεργεί τις θεωρίες που λένε ανοιχτά ότι το πρόβλημα των γυναικών είναι αποτέλεσμα της αντρικής κυριαρχίας.
Οι γυναίκες και οι άντρες οφείλουν να παλέψουν μαζί ενάντια στους κοινούς καταπιεστές τους, τις κυβερνήσεις και το σύστημα της εκμετάλλευσης που στρέφει τον έναν απέναντι στον άλλο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου