Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2017

Η καταρρέουσα Ηλεία, τις και τι πταίει

Η καταρρέουσα Ηλεία, τις και τι πταίει




Στο ότι η κατάσταση στην  Ηλεία  είναι άσχημη όλοι συμφωνούν.
Άλλωστε η πραγματικότητα βοά.
Οι υποδομές της είναι από  άθλιες έως ανύπαρκτες , δεν υπάρχουν ασφαλείς κα σύγχρονοι  αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομος, αεροδρόμιο, η πρωτογενής παραγωγή  είναι στο ναδίρ, η μεταποίηση ουσιαστικά δεν υπάρχει, ο πληθυσμός της φθίνει, η  ανεργία είναι πολύ υψηλή, οι τουριστικές επιχειρήσεις το παλεύουν αβοήθητες και τόσα άλλα.

Και αυτά συμβαίνουν σε ένα νομό που έχει τεράστιο πλουτοπαραγωγικό  απόθεμα, τεράστιες δυνατότητες στον αγροτικό τομέα ( παλαιότερα ονομαζόταν  «η Καλιφόρνια της Ελλάδας»), απίθανα  μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά ( έχει την παγκοσμιότητα της  Αρχαίας Ολυμπίας, τον Επικούριο Απόλλωνα, την Αρχαία Ήλιδα, το Χλεμούτσι  και τόσα άλλα), εξαιρετικό περιβάλλον και κλίμα, πανέμορφες παραλίες, δάση, ποτάμια, λίμνες, υπόγειο πλούτο, ανθρώπους ικανούς  και μορφωμένους, έχει αυτά και τόσα άλλα .
Αλλά παρ’ όλα αυτά η Ηλεία μαραζώνει!

Τις πταίει για την κατάντια της Ηλείας ;
Κυρίως οφείλεται στην έλλειψη  ολοκληρωμένου και συνολικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη του Νομού μας, στην μη διεκδίκηση βασικών έργων και δράσεων  υποδομής και ανάπτυξης,   στη απουσία ενότητας  των φορέων της Ηλείας, στην ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού της Ηλείας, στις ευθύνες της Περιφέρειας και των μέχρι τώρα κυβερνήσεων.

Τα δεδομένα της συγκυρίας είναι άσχημα με τα μνημόνια και αυτό που υφίστανται οι Έλληνες Πολίτες , με την ανεργία, την μείωση των εισοδημάτων τους, την κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου τους, την συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, την  υποβάθμιση των κοινωνικών παροχών, με την προσβολή της εθνική μας ευαισθησίας και με την καταρράκωση της αξιοπρεπείας τους.

Σε αυτό το πλαίσιο διαβιούν και οι Ηλείοι πολίτες, αλλά υπάρχουν και τα πρόσθετα στοιχεία  που την έφεραν  στο βυθό της Ελλάδας που είναι:
1. Αυτό της  αναπτυξιακής υστέρησης του νομού μας( υποδομές, κατά κρημνισμός του αγροτικού τομέα, μεταποίησης κλπ) .
2. Ότι αντιμετώπισε και μεγάλες καταστροφές (Πυρκαγιές 2007, Σεισμός 2008, Πλημμύρες 2012 & 2015, καταστροφές 2016)  που επιβάρυναν κατά πολύ την δύσκολη και καταρρέουσα κοινωνικοοικονομική κατάσταση της Ηλείας .

Η  κατάσταση στην Ηλεία είναι άσχημη κα υπάρχει εμφανής υστέρηση της Ηλείας…
  • Τόσο σε δείκτες (πτώση νομαρχιακού ΑΕΠ απόλυτη αλλά και σχετική με το πανελλαδικό, κατά κεφαλήν ΑΕΠ,  σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ) τελευταίος στην Ελλάδα και την Ευρώπη-1.054ος-  , στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ 49ος , στον δείκτη ευημερίας και ανάπτυξης η Ηλεία στην τιμή ΣΔΕΑ/Συνθετικός Δείκτης Ευημερίας & Ανάπτυξης  50ος,  στο επίπεδο κινδύνου φτώχειας 41ος  και πάρα πολλούς άλλους ..).
  •  Όσο  και στην  μείωση αγροτικής παραγωγής, στην  εξαφάνιση των βιομηχανιών,  στην μείωση των εξαγωγών, την υστέρηση της μεταποίησης, την μη προσπόριση της  προστιθέμενης αξίας των  αγροτικών προϊόντων  προς όφελος του νομού, την καταστροφή του εμπορίου, την εποχικότητα του Τουρισμού, τις επιχειρήσεις να κλείνουν, την ανεργία να ξεπερνά τους πανελλαδικά μέσους όρους, την γη κατά 40% ακαλλιέργητη.


Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και εμφανίζουν ολοκάθαρα την μακροχρόνια αναπτυξιακή υστέρηση του Νομού Ηλείας.
-   Η Ηλεία στην τελευταία δεκαπενταετία 1998-2015 είχε διαφοροποίηση στην σύνθεση του Ακαθάριστου εγχώριου Νομαρχιακού προϊόντος της (δηλαδή της συνολικής της παραγωγικής δυναμικής) με αποτέλεσμα να χάσει μονάδες από την Γεωργία, την Βιομηχανία, και τις Κατασκευές που προστέθηκαν στον τομέα των Υπηρεσιών.
-   Υπάρχει έλλειψη  των μεγάλων έργων υποδομής, (με  τελευταίο, τον υπάρχοντα  εθνικό δρόμο που είναι σε άθλια κατάσταση, κατασκευασμένος απο 30ετιας ), δεν έχει αεροδρόμιο, η Ολύμπια Οδός σταματά στην Αχαΐα, η σιδηροδρομική συγκοινωνία έχει διακοπεί και φτάνει μόνο μέχρι την Πάτρα, είναι ο μοναδικός Νομός που δεν έχει ΧΥΤΑ και τα σκουπίδια απορρίπτονται ανεξέλεγκτα και δεν υπάρχει οδική σύνδεση με την υπόλοιπη Πελοπόννησο μέσω του άξονα Πύργος – Ολύμπια – Τρίπολη κ.λ.π.
-   Υπάρχει εμφανής μείωση του παραγόμενου πλούτου της Ηλείας (τεραστία πτώση του ΑΕΠ), και  μεταφορά του όποιου  παραγωγικού πλούτου μας εκτός νομού για  συσκευασία και  τυποποίηση, παρά τα βήματα που πραγματοποιούνται τελευταία .
-   Στην Ηλεία έχουμε το  μοντέλο άνισης ανταλλαγής  με το Περιφερειακό Κέντρο της Αχαΐας, και το κέντρο των Αθηνών και έχουμε  ανάπτυξη της δορυφοροποίησης  και υπανάπτυξης  του νομού , με κορυφαία παραδείγματα το κλείσιμο του αεροδρομίου της Ανδραβίδας(που θα βοηθούσε τα μέγιστα στο τουρισμό διάρκειας ), την  μη  δημιουργία βιομηχανικής  περιοχής ή πάρκου(που θα βοηθούσε στη ανάπτυξη της  Μεταποίησης, Βιομηχανίας, βιοτεχνίας  ), το σταμάτημα της κατασκευής της Ολυμπίας Οδού, την διακοπή της λειτουργίας του Σιδηροδρομικού δικτύου ( που θα ανέπτυσσε τον Τουρισμό), τα  δίκτυα διανομής φυσικού αερίου (που έχει εξαιρεθεί η Ηλεία)
-   Δεν υπάρχει  βιομηχανική περιοχή ή πάρκο .
-   Η Ηλεία είναι ο μοναδικός Νομός που δεν έχει έδρα Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ.
-   Οι οικονομικοί δείκτες του πρωτογενούς  τομέα, σχεδόν στο σύνολο τους, παραπέμπουν σε δραματική έλλειψη εθνικής αγροτικής πολιτικής, σε έλλειψη συνειδητοποίησης περί την αξία του κλάδου και το εθνικό όφελος, σε αποτυχία μέτρων, κακή διαχείριση κοινοτικών και εθνικών πόρων και σε ασκήσεις ερασιτεχνισμού. Με γενική πολιτική  -έτσι, χωρίς πρόγραμμα...- προχειρότητα .
-   Ο Ν. Ηλείας παρουσιάζει σημαντική υστέρηση σε βασικά δίκτυα αναπτυξιακών υποδομών: τεχνικές (μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια κ.ά.), κοινωνικές (εκπαίδευση, υγεία, πρόνοια, ποιότητα ζωής κ.ά.), έρευνας και ανάπτυξης (τεχνοπόλεις, ερευνητικά κέντρα, τεχνολογία κ.ά.), περιβαλλοντικές (διαχείριση στερεών αποβλήτων, ευαίσθητα οικοσυστήματα, παράκτια ρύπανση κ.ά.). 
-   Οι ρυθμοί οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης όπως αποτυπώνονται στους δείκτες οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας αποδεικνύουν την κραυγαλέα αντίθεση που υπάρχει μεταξύ του Κέντρου και της Ελληνικής περιφέρειας, της ΠΔΕ και του Νομού Ηλείας. Ο Νομός Ηλείας τις τελευταίες δεκαετίες ακολουθεί φθίνουσα  αναπτυξιακή πορεία σε αντίθεση με το Μ.Ο της χώρας.
-   Ο Νομός Ηλείας υπέστη μια τεράστιες καταστροφές με τις πυρκαγιές του 2007 , τον σεισμό του 2008 και τις πλημμύρες και καταστροφές του 2012, 2015 και  2016, θέμα που ενέτεινε την αναπτυξιακή και οικονομική της απόκλιση από το σύνολο της Ελλάδας και δεν υπήρξε καμία ουσιαστική συγκροτημένη βοήθεια( πέραν των υποσχέσεων )για ανάπτυξη, για ανασυγκρότηση και αναγέννηση τα οποία μείνανε μόνο στις εξαγγελίες. Οι ιδιαίτερα μεγάλης έκτασης και έντασης καταστροφές επιβάρυναν την ήδη άσχημη κατάσταση και αποτέλεσαν τεράστιο πλήγμα το Νομό Ηλείας με την πλήρη καταστροφή μεγάλου μέρους του φυσικού και τεχνικού, παραγωγικού, ιδιωτικού και δημόσιου κεφαλαίου, καθώς  πέραν των σημαντικών χρηματοοικονομικών ζημιών, αποδιάρθρωσε τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό  του Νομού, με την ταυτόχρονη εγκατάλειψη των πυρόπληκτων και μετά σεισμόπληκτων  περιοχών από τους μόνιμους κατοίκους τους. Παράλληλα, λόγω της καταστροφής της χλωρίδας και των τεχνικών υποδομών, δημιουργείται σταθερά, κίνδυνος νέων καταστροφών (όπως το απέδειξαν οι πλημμύρες του 2012, του 2015 και οι πρόσφατες του 2016), με την έλευση έντονων καιρικών φαινομένων λαμβανομένων υπόψη και των κλιματικών αλλαγών που συντελούνται, στις περιοχές που έχει διαταραχθεί η φυσική ισορροπία. .     

Η κατάρρευση της Ηλείας

Υπάρχει  κατάρρευση της μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική και μοντέλου της τελευταίας 30ετίας που η οικονομία και η απασχόληση και το εισόδημα  της Ηλείας βασίζονταν –στηριζόταν: 
§  στη μικρή και πολύ μικρή επιχείρηση που εξασφάλιζε εισόδημα και απασχόληση στην οικογένεια και άλλους πολίτες,
§  στην προσέγγιση (εργασιακή ή ανάληψης έργων) στον ευρύτερο δημόσιο τομέα
§  στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή
§  στον τουρισμό της ελάχιστης επίσκεψης ,δαπάνης και διαμονής
§  στην εποχιακή μεταποίηση ή πρωτόλειας    συσκευασίας  ορισμένης  αγροτικής παραγωγής  συσκευασίας και της ελάχιστης  προστιθέμενης αξίας του πρωτογενούς τομέα και
§  στην επιδοματική πολιτική στην αγροτοκτηνοτροφία  και την εγκατάλειψη της ουσιαστικά(το  60% της αγροτικής γης αναξιοποίητο )

Οι αιτίες της κατάρρευσης

Οι λόγοι αυτής της αποσυγκρότησης και της αναπτυξιακής οπισθοδρόμησης της Ηλείας,(εκτός των γενικών που είναι η κυριαρχία της αγοράς επί της πολίτικης ) είναι ο συνδυασμός αντικειμενικών, υποκειμενικών αιτιών και εξωγενών παραγόντων που:

\     ως  αντικειμενικές αιτίες νοούνται , η  αναξιοποίηση όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων της Ηλείας(και εφαρμόσιμης στρατηγικής ανάπτυξης ), της έλλειψης Υποδομών (αεροδρόμιο, λιμάνι, οδικοί άξονες, διαχείριση απορριμμάτων), της αστήρικτης επιχειρηματικότητας (πχ  ΒΕΠΕ, ερευνητικά  κέντρα),  της μη δημιουργίας ΑΕΙ ή αυτόνομου ΤΕΙ (οικονομική αιμορραγία των  Ηλείων και επιδότηση αλλων περιοχών και όχι σύνδεση με την οικονομική ανάπτυξη), της ραγδαίας μείωσης της αγροτικής παράγωγης, της ανυπαρξίας της βιομηχανίας και βιοτεχνίας και της μείωσης του Δημοσίου Τομέα(ως βασικής πηγής εισοδήματος της Ηλείας )και
\     ως υποκειμενικές αιτίες νοούνται, η απουσία αναπτυξιακού  οράματος , το έλλειμμα  ικανοτήτων  και μεθόδου αντιμετώπισης των προβλημάτων του νομού, και η έλλειψη  «κοινού τόπου»  υπέρβασης των επιμέρους διαφορών και διαφωνιών (τοπικών, πολιτικών, κομματικών κ.α.) , των φορέων και των πολιτών της Ηλείας,  που θα καθιστούσε  «νικητή» την κοινή  Πόλη (την Ηλεία).
\     ως εξωγενείς παράγοντες νοούνται ,η άνιση κατανομή των πόρων, μεταξύ Κέντρου και Περιφερείας και μεταξύ Περιφερείας και Νομών, και  η τάση  δορυφοροποίησης  της Ηλείας από Περιφερειακά Κέντρα.
Άλλες περιοχές προσπάθησαν ή να μετακυλήσουν (όσο είναι δυνατόν)   ή να αντισταθμίσουν την κρίση  σε βάρος της Ηλείας (φοιτητικές  πληθυσμός, υποδομές κ.λ.π. ) και επεκτείνοντας τις δραστηριότητες τους στην Ηλεία, αξιοποιώντας την παραγωγή της  Ηλεία προς όφελος τους  αλλά και μεταφέροντας προς άλλα κέντρα,  υπηρεσίες, φορείς, αρμοδιότητες  με αποτέλεσμα  την μεγέθυνση  και την όξυνση των  περιφερειακών ανισοτήτων

Γιατί υπάρχει  αναπτυξιακή υστέρηση της Ηλείας


Οι   αδυναμίες, προβλήματα και καθυστερήσεις που υπάρχουν και που είναι και οφείλονται :
®    Στην ηθελημένη υποβάθμιση του Νομού, στην  προσπάθεια δορυφοροποίησης σε άλλα πληθυσμιακά κέντρα,
®    Στην μη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών από το κεντρικό κράτος.
®    .   σε ευθύνες σχεδιασμού και διεκδίκησης από το πολιτικό δυναμικό της Ηλείας .
®    Στις  φυσικές καταστροφές που έπληξαν την Ηλεία όπως οι πυρκαγιές το 2007, ο σεισμός το 2008, οι πλημμύρες το 2012,2015 και 2016.
®    Στην άνιση για την  Ηλεία  κατανομή ανά Νομό από τα  κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Έλλειψη ουσιαστικά χρηματοδότησής του από το πρώτο Προγραμματικό Πλαίσιο (ΜΟΠ) μικρή συμμετοχή του στο πρώτο και δεύτερο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ενώ για το  για το Γ’(18.97 % των πόρων του Γ΄ ΚΠΣ) και το Δ΄ ΚΠΣ  ήταν ετεροβαρής για την  Ηλεία  τόσο στο σκέλος των μεγάλων έργων εθνικής σημασίας που δεν εντάχτηκε (εκτός της Ολυμπίας Οδού που & αυτή απεντάχθηκε ) κανένα σε οιαδήποτε Κ.Π.Σ,  αλλά και στο σκέλος των ΠΕΠ.
®    Στην μη θετική αξιοποίηση προς όφελος της Ηλείας των Ολυμπιακών Αγώνων "Αθήνα 2004" και τα ολυμπιακά έργα που πραγματοποιηθήκαν  για αυτήν την διοργάνωση  και οι πιστώσεις που διατέθηκαν γι’ αυτούς τους αγώνες.Τα έργα ήταν ελάχιστα (Οδική παράκαμψη Αρχαίας Ολυμπίας που παραμένει ημιτελής ), η Αποκατάσταση των μουσείων της Αρχαίας Ολυμπίας και μερικά πιο μικρά αλλά σίγουρα ελάχιστα  στην περιοχή που είναι η κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων.
®    Στη χαμηλή χρηματοδότηση από το Εθνικό σκέλος, για μεγάλα έργα υποδομής, που θα μπορούσαν να βελτιώσουν καθοριστικά την αναπτυξιακή του εικόνα και χρηματοδότησης του Νομού κατά κύριο λόγο από το Περιφερειακό σκέλος των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων όλων των περιόδων ΜΟΠ, 1, 2, 3, Κ.Π.Σ. ΕΣΠΑ) με αποτέλεσμα να υλοποιούνται μόνον μικρά έργα, τόσο της Νομαρχίας, όσο και των Δήμων, τα οποία ως εκ της φύσης τους, αφού το περιφερειακό σκέλος καλείται να χρηματοδοτήσει μικρά έργα συμπληρωματικά των μεγάλων έργων εθνικής σημασίας που χρηματοδοτούνται από τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων, λειτούργησαν αποσπασματικά και δεν είχαν ενιαία αναπτυξιακή λογική και λειτουργία.
®    Στο ότι ο νομός  Ηλείας έμεινε πάντα μακριά από τα κέντρα λήψης αποφάσεων (πολιτικά, Διοικητικά) κυρίως των Υπουργείων, αλλά και της Περιφέρειας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να παρέμβει ουσιαστικά στην προώθηση, έγκριση & υλοποίηση των αιτημάτων του & την κάλυψη των αναγκών του.
®    Στην   έλλειψη βασικών φορέων υποστηρικτικής υποδομής (πανεπιστημιακά, ερευνητικά κέντρα) η σταδιακή κατάργηση του Ινστιτούτου Κοροίβου, η μη ύπαρξη γραφείου ΕΟΤ και ΕΟΜΜΕΧ, καθώς μια σειρά αποκεντρωμένων λειτουργιών του κράτους και των φορέων του, οδήγησαν τον Νομό στην αποξένωση από την δυνατότητα εκσυγχρονισμού της οικονομίας του και στην υποβάθμιση του αναπτυξιακού του ρόλου.
®    Στη  μη ύπαρξη βιοτεχνικής περιοχής (ΒΙΠΕ) και βιομηχανικών πάρκων, που οδήγησε σε σταδιακή μείωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του Νομού και στο κλείσιμό τους, καθώς και στην αποθάρρυνση νέων επενδύσεων.
®    Στη  έλλειψη βασικών έργων υποδομής, όπως σύγχρονα λιμάνια, αεροδρόμιο, σύγχρονο εθνικό οδικό δίκτυο κ.λπ. επηρέασαν αρνητικά όλους τους τομείς της οικονομίας του.
®    Στη  μη αξιοποίηση των βασικών συγκριτικών του πλεονεκτημάτων (Γεωργίας - Τουρισμού) και κυρίως η μη ουσιαστική αξιοποίηση του διεθνούς εμβέλειας τουριστικού πόρου, της Αρχαίας Ολυμπίας.

Η πραγματικότητα της Ηλείας

Η Ηλεία βρίσκεται σε καθοδικό σπιράλ ταχείας οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής και τείνει με έντονο και ριζοσπαστικό τρόπο(και βοηθούσης και της κρίσης της μετά το 2010) να μετασχηματισθεί  σε περιοχή παρίας και ελάσσονα εταίρου στην Περιφερειακή και Πανελλαδική δομή, λόγω της υιοθέτησης του μοντέλου της άνισης ανάπτυξης,  τόσο στη κατανομή και αναδιανομή των δημόσιων επενδύσεων και πλούτου όσο και στον στρατηγικό σχεδιασμό.

Η Ηλεία μεταβάλλεται σε:  
·         Περιοχή ολιγόωρης επίσκεψης τουριστών
·         Περιοχή  παραγωγής Αγροτικών Προϊόντων που δεν δημιουργούν προστιθέμενη αξία (Μεταποίηση – συσκευασία – δίκτυο διανομής κ.λ.π.)
·         Σε μια περιοχή φτηνής παροχής υπηρεσιών κυρίως στον τουρισμό (συναγωνιζόμενη τις εισαγωγές εργαζόμενων από ανατολικές χώρες  από τα μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα.)
◦   με ισχυρή ανεργία, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες
◦   με υποαπασχολούμενους και χαμηλά  αμειβόμενους
◦   και ημιαπασχολούμενος¨- επιδοτούμενους , μικρού χρονικοί διαστήματος κυρίως σε θέσεις εργασίας στο δημόσιο Τομέα (κοινωνική εργασία ) που χρησιμοποιούνται  ως «αμορτισέρ»  απορρόφησης της ανεργίες .
·         Σε de facto τιμαριοποίηση της Ηλείας σε επιδιώξεις γειτονικών χωρικών ενοτήτων και αυτό δεν έχει σχέση με  τοπικισμό αλλά με την  απλή ανάλυση και  εκτίμηση των οικονομικών δεδομένων & εξελίξεων.

Αδιέξοδο (?)

Η επιστημονική και πραγματολογική αξιολόγηση της πολίτικης που πραγματώθηκε στην Ηλεία αποδεικνύει το αδιέξοδο του ακολουθουμένου δρόμου.

Η Ηλεία των υπηρεσιών , της μείωσης του Πρωτογενούς τομέα , της επιδοματικής λογικής ,των μονοκαλλιεργειών και του ουσιαστικού διωγμού της κτηνοτροφίας , της  συνακόλουθης μείωσης  του Δευτερογενούς Τομέα και του Επιχειρείν, του Τουρισμού της επίσκεψης των λίγων ωρών, των διερχομένων και μη διαμενόντων και μη διανυκτερευόντων, του τουριστικού  μοντέλου της «αρπαχτής», της κρουαζιέρας χωρίς την πλήρη αξιοποίηση της, της ρύπανσης του Περιβάλλοντος, του απέραντου σκουπιδότοπου, των Αυθαιρέτων, της μη ύπαρξης Πανεπιστήμιου, του μεγάλου Χωροταξικού και Πολεοδομικού προβλήματος ,της προσβολής της Αρχ. Ολυμπίας με την μη αξιοποίηση της και της υποβάθμισης με το να δίνει την ιερή φλόγα κάθε 2 ή 4 χρόνια, αυτή η Ηλεία πρέπει να αλλάξει !.

Αυτή είναι η κατάσταση .
Η κρίση είναι μεγάλη  αντιμετωπίζεται με
 α)περιφερειακές κινήσεις
β) κεντρικές  πολίτικες παρεμβάσεις
γ) με τοπικές  δράσεις, διεκδικήσεις  και σχεδιασμό ώστε  να μην χειροτερεύουμε έναντι των άλλων περιοχών  ή άλλως άλλες περιοχές  να μην ωφελούνται έναντι ημών, δηλαδή να έχουμε αυτό που δικαιούμαστε, ως μας αρμόζει με βάση τις δυνατότητες, την φύση και την ιστορικότητα της περιοχής μας .

Αυτό εν τέλει αποτελεί και το κρίσιμο διακύβευμα  για το μέλλον της Ηλείας και λύση στο «αδιέξοδο» .

Αλλά σε αυτό θα απαντήσουμε  σε επόμενο σημείωμα μας.

1 σχόλιο: