"Εάν μη έλπηται, ανέλπιστον ουκ εξευρήσει"

"Εάν μη έλπηται, ανέλπιστον ουκ εξευρήσει"

  

Εμείς γι' αλλού κινήσαμε κι αλλού η ζωή μάς πάει.

Δεν μας ρωτάει καν, αδιαφορεί για τη θέλησή μας.

Όσο και αν οι ουτοπίες ανήγγελλαν κατά καιρούς την αλλαγή της κοινωνίας, την εξάλειψη του πόνου και της πείνας, της αδικίας, της ανασφάλειας, του φόβου, των ασθενειών και ακόμη του θανάτου, όσο κι αν είχαν ως προτεραιότητα την εκπλήρωση της λαχτάρας και της επιθυμίας ή της αρμονικής συμβίωσης, η πραγματικότητα παρέμενε αγέρωχα αυτεξούσια, μάλλον κινιόταν πάντα όχι από τον απόηχο των ουτοπιών, παρά από τη διαστρέβλωση που προκαλούσε σε αυτήν η ετερογονία των σκοπών, αυτός ο χαοτικός μεν, υπαρκτός δε μηχανισμός.

Εμείς γι' αλλού κινήσαμε κι αλλού η ζωή μάς πάει.

Δεν μας ρωτάει καν, αδιαφορεί για τη θέλησή μας.

H εξουσία έχει κάτι τζιμάνια στη δούλεψή της που εργάζονται πυρετωδώς, με τη βοήθεια του εξουσιαστικού πλέγματος, να της κάνουν όλα τα χατίρια, ήγουν λακέδες της, τα πρωτοπαλίκαρα του δόλου της κολακείας, του ραγιαδισμού, της διαφθοράς.

Ξέρω, ξενίζει η λέξη ραγιάς. Θυμίζει υποταγή, δουλεία, απώλεια ελευθερίας – αξιοπρέπειας – ανεξαρτησίας.

Προτάσσει τον κατακτητή που μ' έναν βούρδουλα στο χέρι επιβάλλει την εργασία και την τάξη στους υποταγμένους. Δυσάρεστο συναίσθημα για τους τελευταίους τούτη η ζωή, ανυπόφορο.

Μόνη λύση φαίνεται η εξέγερση.

Αλλά πώς να εξεγερθείς όταν είσαι διάσπαρτος και πένης;

Κάνεις μια-δυο ερευνητικές συναντήσεις με τους ομοίους και τελικά συναποφασίζετε ότι δεν είναι καιροί για εξεγέρσεις.

……καλύτερα να ανεχτείτε τη σκλαβιά και να προσπαθήσετε με την κουλτούρα σας και την οικονομία σας να αλώσετε τον πορθητή….

Υπάρχουν και μερικοί λοξίες που δεν συμφωνούν ..

… ξεσηκώνονται σε ανώριμες συνθήκες και η στάση τους πνίγεται στο αίμα.

Και όχι μόνο αυτό, τα όποια προνόμια είχαν κατακτήσει με τη δουλική τους συμπεριφορά αφαιρούνται από τον κατακτητή, ο οποίος ξανασκληραίνει την πολιτική του.

Τα πράγματα γίνονται χειρότερα.

 Άρα, μια τρύπα στο νερό η εξέγερση.

 Τους τα 'λεγαν οι συνετοί αλλά πού να ακούσουν οι λοξίες.

Ο θυμός υπερίσχυε της λογικής τους και τους πήρε και το κεφάλι.

 Φρίκη.

 Βγαίνουν από τα ρούχα τους οι ορθολογιστές.

Ακούς εκεί, να ακολουθούμε τα χνάρια της Μήδειας που θεωρούσε τον θυμό της ανώτερο από τη λογική της και παρότι το γνώριζε πολύ καλά γιατί το διαλαλούσε (θυμός κρείσσων των εμών βουλευμάτων, ὅσπερ μεγίστων αἴτιος κακῶν βροτοῖς/ όμως πιο δυνατό από τη λογική μου είναι το μένος της ψυχής, αυτό που ευθύνεται για των ανθρώπων τα δεινά τα πιο μεγάλα.), εντούτοις λειτούργησε υπό την επήρεια του θυμού και διέπραξε το ειδεχθές έγκλημά της (καὶ μανθάνω μὲν οἷα δρᾶν μέλλω κακά).

 Ξανά φρίκη.

Αλλά, για σιγά.

 Πότε απελευθερώθηκε ένας λαός έχοντας ως πρόταγμα τον ορθό λόγο;

Στους αγώνες εθνικής ανεξαρτησίας, ποτέ.

 Κάποιοι παλαβοί (Παπαφλέσσας, Αρης Βελουχιώτης, λίγοι στο Πολυτεχνείο) ξεκίνησαν κι όπου βγει.

Να που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, βγήκε στην ελευθερία, κόντρα στην άρνηση των συνετών.

Η σύνεση, βέβαια, δεν οβελίζει τον θυμό από την ανθρώπινη ύπαρξη.

Εκείνο που τον οβελίζει είναι η δειλία και ο εθισμός στο να διοικείσαι από άλλους, μέτριους και ξένους, παραδείγματος χάριν, ή κακούς και εθελόδουλους.

Άλλο η ουτοπία και άλλο η εξέγερση, τελείως άλλο η επανάσταση.

Να, όμως, που η κοινωνία μπορεί σήμερα να γεννήσει μια ουτοπία-πραγματικότητα, όχι ιδανική, να εκδιώξει, απλώς, από την εξουσία αυτούς που επέβαλαν την πραγματικότητα της εξουσίας, πετάγοντας στον Καιάδα κάθε τι κοινωνικό.

Ερείπια, αξιών, θεσμών, δομών αλλά πάνω από όλα ανθρώπινων ζωών σωρεύονται μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα.

Πώς γίνεται η εκδίωξη;

Ψηφίζοντας διαφορετικό κόμμα, θα πουν οι εχέφρονες, οι συνετοί.

Ναι.

 Εάν μη έλπηται, ανέλπιστον ουκ εξευρήσει (μτφρ: αν δεν ελπίζεις το ανέλπιστο, δεν θα το βρεις.).

Καλά ακούγεται πάντως αυτό με την ψήφο. Θα φύγει ο ένας, μαζί κι η πραγματικότητά του, θα 'ρθει ο άλλος, με ποια καινούργια πραγματικότητα όμως;

Πότε θα προλάβει να τη γεννήσει, να την νταντέψει, να τη μεγαλώσει, να μας την παρουσιάσει;

Αποστροφή και θλίψη.

Αλλά κι ελπίδα και κουράγιο και σθένος.

Να βγούμε έξω από το δόκανο της αυτοϋποτίμησης, της ενοχής, του ευνουχισμού όπου μας έχουν ρίξει, να σταθούμε στα πόδια μας, να τολμήσουμε να σηκώσουμε κεφάλι.

Υπάρχει μια συλλογική συγκρατημένη δύναμη, μια αξιοπρέπεια μπροστά στα δύσκολα, γιατί και η παραμικρή αληθινή αλλαγή θα είναι δύσκολη, και αυτή η δυσκολία είναι ωστόσο το βασικό κεφάλαιο που διαθέτουμε για να ξεφύγουμε από τα μνημόνια, τα δάνεια και τους δανειστές που ζητούν από μας αυτό που ζητάει και ο τοκογλύφος Σάιλοκ από τον άτυχο «δανειολήπτη» Αντώνιο στον «Εμπορο της Βενετίας» του Σέξπιρ.

 Ο,τι ελπίδα έχουμε είναι πως ο κόσμος αυτός που πατήθηκε στον λαιμό, στο οικονομικό -αλλά όχι μόνο- επίπεδο, θα μετατρέψει το τραύμα που τον έχει βγάλει εκτός ορίων σε δύναμη αντίστασης.

Και ότι κανείς δεν θα κάνει το λάθος να πιστέψει πως η δύναμη αυτή είναι ιδιοκτησία του.