Μια έκθεση, ενός ξεχωριστού (Ηλείου) ζωγράφου, που έφυγε, σε ένα ιδιαίτερο χώρο….(να πάμε..)

Μια έκθεση, ενός ξεχωριστού (Ηλείου) ζωγράφου, που έφυγε, σε ένα ιδιαίτερο χώρο….(να πάμε..)

Πέρυσι τέτοιες μέρες(Μάιος 2018) ο  Θέμης Τσιρώνης, ένας μεγάλος λαϊκός ζωγράφος στον Άγιο Ιωάννη Πύργου, έβαλε τέλος στη ζωή του καθώς  δεν μπορούσε να αποδεχθεί τη φθορά του χρόνου και τη σωματική κατάρρευση(ήταν 80χρονος) .

 

Φέτος ο φίλος του Γιάννης Καλόφωνος στο κατάστημά  του ( στον «Καναδά») στο χώρο που ξόδευε κάποιες ώρες από τη ζωή του και έπινε για να ευφραίνεται ή βαριά και δύσκολη ζωή του, εκθέτει έργα του όπως  το ίδιο έκανε και πέρυσι αντί μνημόσυνου … για να μην ξεχαστεί ο Θέμης και το έργο του…

Μια επίσκεψη εκεί στον Αγιάννη θα μας έκανε καλό..σε όλους..γιατί έτσι τιμούμε..δεν ξεχνάμε..γνωρίζουμε..

 Ο Θέμης Τσιρώνης ήταν ένας άνθρωπος του πνεύματος, βαθιά μορφωμένος και διανοούμενος.
Πλούσιο και μοναδικό έργο  

Είχε φιλοτεχνήσει και εξώφυλλα σε συλλογές τραγουδιών/δίσκων του Μάνου Χατζιδάκι, Δημήτρης Λάγιου  και..

Αντικομφορμιστής, μοναχικός, με ιδιαίτερη αγάπη στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, το τελευταίο διάστημα είχε σταματήσει να ζωγραφίζει και είχε επιδοθεί στο δικό του συγγραφικό έργο.

«Ο αληθινός καλλιτέχνης πρέπει να αποσύρεται αν δεν έχει κάτι άλλο να πει με τα έργα του», είχε πει σε οικεία του πρόσωπα. 

Ζούσε στον Άγιο Ιωάννη τα τελευταία χρόνια της ζωής του, στο πατρικό του σπίτι, χωμένο μέσα σε πυκνή βλάστηση και περιτριγυρισμένο από πανύψηλα δέντρα, και πάντοτε είχε έναν καλό λόγο για όλους παρότι δεν ήταν θιασώτης των πολλών κοινωνικών συναναστροφών…

Σε ανάρτησή του ο Γιάννης Καλόφωνος από τον Άγιο Ιωάννη Πύργου, ανέφερε για το θάνατο του Θέμη Τσιρώνη:

«….. Ο μοναδικός και ξεχωριστός λαϊκός ζωγράφος Θέμης Τσιρωνης, δεν είναι πια μαζί μας. Επέλεξε με έναν περίεργο τρόπο να απαλλαγεί από μας, δίνοντας τέλος στη ζωή του σφραγίζοντας έτσι την πορεία του με ένα «έργο κορυφαίο», «ζωγραφίζοντας τον ίδιο του τον θάνατο» .....Δεν θα τον κρίνουμε γι' αυτό. Αγάπησε τούτο τον τόπο. Αγάπησε και μίσησε τους ανθρώπους του. Μοναδικός, μοναχικός, σπάνιος. ..! Το έργο του ξεχωριστό και τιμημένο. Πίστευε (και αγωνίστηκε ) για την αγιοποίηση των αγωνιστών του '21.... κορυφαία έργα του «ο άγιος Θεοδωράκης Κολοκοτρώνης» και «ο Αι Λαός». Δεν είμαι ειδικός για να αναφερθώ στο έργο του.

Όμως ξέρω πολύ καλά, πως κάθε του έργο ήταν ένα κομμάτι από την ψυχή του. Άφησε (απ’ όσο γνωρίζω) 17 έργα του «στο χωριό». Ελπίζω να μην λεηλατηθούν. Ο Δήμος Πύργου θα πρέπει να φροντίσει γι’ αυτό. Είναι ένα δώρο θεϊκό. Τεράστια κληρονομιά που πρέπει να προστατευτεί. Πάντως, ένα είναι σίγουρο. Όσοι τον γνωρίσαμε, δεν θα τον ξεχάσουμε. Και πως τώρα που «έφυγε»......, επιτέλους, θα του αποδώσουμε τις τιμές που του αρμόζουν, αφού όσο ήταν ζωντανός επίμονα τις αρνιόταν. ....αιώνια θα είναι η μνήμη σου ξεχωριστέ μας Θέμη.....!»

..και ξανάγραψε χτες ο Γιάννης Καλόφωνος..:

«Πριν ένα χρόνο, ο ξεχωριστός μας φίλος ΘΕΜΗΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ, μας είπε αντίο με έναν δικό του τρόπο, και έφυγε για θάλασσες βαθιές ,με γοργόνες και ξωτικά που μόνο ο Ποσειδώνας διατάζει. .....Οι δικοί του άνθρωποι, του κάνουν μνημόσυνο.

Εμείς τιμώντας το έργο του και τον ίδιο, θα κάνουμε για δεύτερη φορά, μία παρουσίαση του έργου του από σήμερα το πρωί στις 10. 00,έως Τρίτη το απόγευμα. ....Σας καλώ στον χώρο μου, αυτές τις τρεις μέρες να γνωρίσετε από κοντά ένα μοναδικό δημιουργό. ..

Εύχομαι όποιος εκλεγεί δήμαρχος, ή πρόεδρος του χωριού μας, να αξιοποιήσει την πνευματική κληρονομιά που άφησε ο Θέμης,

Αν και είμαι "εκτός διαδικασιών "έχω θέσει στόχο την ανάδειξη αυτού του σπάνιου έργου, και την δημιουργία μουσείου μνήμης του μοναδικού μας φίλου. ....»

Σε κείμενό του που έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο, ο Θέμης Τσιρώνης περιέγραφε τη σχέση του με τη θρησκεία και την επιρροή της στα έργα του, εξηγώντας τον λόγο που επέλεξε τους ήρωες της Επανάστασης για πρωταγωνιστές στα έργα του, στους απέδιδε ιερή μορφή.

«Οι άγιοι μου

Του Θέμη Τσιρώνη

Δεν ξέρω πια αν ο άνθρωπος έχει ανάγκη το Θεό (με την παραδοσιακή του έννοια) και τις χιλιοφθαρμένες θρησκείες τις γεμάτες αίμα από το φανατισμό και τους «ιερούς» πολέμους.

Αμφιβάλλω πολύ για τη χρησιμότητά τους πέρα του «τυπικού».

Είμαστε τα τρομερά παιδιά τους και ποιος θεός θα φυλάξει τη δημιουργία από τον άνθρωπο;

Χρησιμοποιώντας τη φυσική μου ικανότητα να σκέφτονται και να διατυπώνω όλα αυτά μπορεί πολλοί να σοκάρονται. Δεν πειράζει άμεσα συμφέροντα δε θίγω, απλώς έχω την ελευθερία να τα λέω.  Ίσως είμαι κακή στρουθοκάμηλος γιατί δε βάζω το κεφάλι στην άμμο. Μπορεί. Βλέπετε ζωγράφος είμαι και τα μάτια μου τάχω σαν τα μάτια μου.

Εγώ πάντως εξομολογούμαι (αγαθόν γάρ) αλλά και καλυμμένος (από το αμαρτία εξομολογουμένη…) πως ποτέ δεν τα πήγα καλά με τις σοβαρές θρησκείες, τα δόγματα και τις βαρύγδουπες αλήθειες.  Με στενεύανε πολύ στο θώρακα και μου πέφτανε βαριές στο στομάχι.

Λυώσαμε οι άνθρωποι κάτω από δυσβάσταχτες ένοχες θεοκτονίες και προπατορικά (ή προμητρικά;) αμαρτήματα. Πώς να χαρεί η ψυχούλα μας τη ψεύτρα τη ζωή με τη θηλιά στο λαιμό; Και πώς να την ξεγελάσουμε τη μπαμπέσα με μια «αληθινή» θρησκεία που δε χαρίζει κάστανα.

«Πήραμε τη ζωή μας λάθος…» λέει ο ποιητής και η αφεντιά μου συμπληρώνει και πολύ στα σοβαρά. Και από πρόοδο να φάνε κι οι κότες. Το παράσημο της ανοιχτής παλάμης θα πάρουμε.

Τώρα αν είμαστε παιδιά του Θεού (και όχι εκείνος παιδί δικό μας) και βαλθήκαμε να φτάσουμε το Μπαμπά μας, τι να πω. Λέτε να την πάθει κι αυτός όπως ο γέρο Κρόνος ο συγχωρεμένος; Πάντως κάποιος θα την πάθει με τέτοιου είδους πρόοδο και φίδι που τον έφαγε.

Κι εγώ την έχω πάθει στα μικράτα μου και μου ‘μεινε το τικ να φυσάω και το γιαούρτι.

Έμπλεξα… Μ’ έμπλεξαν (θέμα προς μελέτη) θύμα της 11ης εντολής πάντως.

Κατηχητικά, εκκλησία, επαρχία (Πύργος 1960) όλα τα κακά μαζί. Μπορεί όμως να πει κανείς και κείνο το παρηγορητικό «υπάρχουν και χειρότερα». Ναι δε λέω…

Προκρούστης η κοινωνία για τους νέους, σωστό αναμορφωτήριο, μόνο εμπόρευμα η ζωή για διαμετακόμιση…

Από την πρώτη φορά που μπήκα εκεί που «…έβαλαν την αμαρτία και την είπαν αρετή και την ευλόγησαν…» (Ελύτης Ο.).

Εκεί στην εκκλησία ο μυς της καρδιάς μου σφίχτηκε αυτόματα λες από αρχέγονο ανακλαστικό. Θες το φως που κλεινόταν έξω, θες το λιβάνι και τα κεριά που μύριζαν νεκρουλληλας, θες οι άγιοι που με κοίταζαν βλοσυροί και σκοτεινοί, μ’ έβαλαν σε υποψίες. Εδώ κάτι μαγειρεύεται συλλογίστηκα, μακριά από τον ήλιο, τα λούλουδια και τα τοπία. Έτσι μέσα μου κατακάθισε το αίσθημα πως στην εκκλησία κανείς δε μπαίνει για καλό.

Αλήθεια! Συλλογιέμαι… ποτέ ένα λουλούδι δεν μπαίνει ζωντανό στην εκκλησία.

Η θρησκεία και η εκκλησία ταυτίστηκε μέσα μου με το φόβο και το θάνατο.

Στην τέχνη μόνο βρήκα την ελευθερία να λατρεύω τη ζωή, τον έρωτα, το φως, τον εαυτό μου.

Και δεν είναι τυχαίο βέβαια γιατί οι νέες θρησκείες (αντίθετα με τις αρχαίες) μισούν τη γυναίκα, ενώ η τέχνη τη λατρεύει.

Κλαίει η ψυχή του ανθρώπου αναπολώντας το παρελθόν κι έτσι ο ποιητής γράφει για «…περασμένα μεγαλεία…».

Εκείνες οι ζωγραφιές των αγίων μείνανε μέσα μου στάμπα.

Πέρασαν τα χρόνια και κατάφερα ν’ απαλλαχτώ από τον θρησκευτικό κοντοφθαλμισμό και να γλιτώσω από κείνες τις εικόνες.

Ένα μεγάλο ερώτημα αλλά και παράπονο με οδήγησε να καταλάβω τι συνέβη εκεί στο χιλιόχρονο βυζάντιο.

Τόσοι αιώνες ζωγραφικής και να μη μας αφήσουν πίσω τίποτα άλλο εξόν από αγίους! Δεν είναι τρομερό! Κατάλαβα πολλά, αλλά και το τι σημαίνει να μην είσαι ελεύθερος να ζωγραφίσεις ότι θέλεις. Και όχι μόνο.

Μεγάλοι οι ζωγράφοι εκείνοι. Έκαναν την ανάγκη τους πίστη, γι αυτό και τους λατρεύω. Είμαι βέβαιος πως άμα μια νύχτα τους συναντήσω στον Άδη θα μου ξομολογηθούνε το μεγάλο τους καημό.

Ίσως…ποιος ξέρει, αυτό να είναι και το μεγάλο μυστικό, μυστικό γιατί ο Μεγάλος Πανσέληνος ο επαναστάτης της αγιογραφίας δεν υπέγραψε κανένα από τα έργα του. Ποιος ξέρει με τι καημό και πίκρα έφυγε από τη ζωή.

Εγώ προσωπικά στάθηκα πιο τυχερός. Με μπούσουλα μου τα λόγια του Ρήγα «όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά» κατάφερα να βγω από το λαβύρινθο.

Έπρεπε να βρω καινούργιους αγίους να ζωγραφίσω να γλυτώσω από τις φοβερές εκείνες φυσιογνωμίες, τις φυραμένες από ζωή, τις ξένες στη δική μας ψυχή και την ερωτική πατρίδα μας.

Έπρεπε να βρω νέους αγίους. Έλληνες, φωτεινούς, ανθρώπινους, λεβέντες για να τους αφιερώσω μια ανθρώπινη πίστη και πολλά φωτεινά χρώματα.

Και τους βρήκα.

Βρήκα τους Αγίους Ήρωές μου, αυτούς που πέθαναν για την υπέρτατη πίστη, την ανθρώπινη ελευθερία την ελευθερία των πουλιών των βράχων, των λουλουδιών..

Ήρωες Άγιοι της πιο απίθανης επανάστασης της ιστορίας.

Οι Ήρωες του 1821, οι ημίθεοι των Ελληνικών Βουνών.

Μια λοιπόν θρησκεία για τους ανθρώπους της γης η ελευθερία και άγιοί της οι ανά τον κόσμο αγωνιστές της.

Αμήν""