Ο Ηλείος Δημήτρης Σπύρου και το ντοκιμαντέρ «Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες», η ελληνική πρόταση για τα Όσκαρ

Ο Ηλείος Δημήτρης Σπύρου και το ντοκιμαντέρ «Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες»,  η ελληνική πρόταση για τα Όσκαρ

…και ως σκέψη για την αγροτική παραγωγή της Ηλείας 

Από το φεστιβάλ Βερολίνου όπου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα τον περασμένο χειμώνα στο τμήμα «Culinary Cinema», το ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου «Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες» διεκδικεί τώρα μια θέση στις οσκαρικές υποψηφιότητες καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

Η αρμόδια επιτροπή γνωμοδότησης, όπως διαμορφώθηκε μετά την παραίτηση δύο μελών, αποτελούταν από τον πρόεδρο τον Ηλείο σκηνοθέτη Δημήτρη Σπύρου, τον αντιπρόεδρο και επίσης σκηνοθέτη Γιώργο Σταμπουλόπουλο και μέλη τους Γιάννη Ζουμπουλάκη (κριτικός κινηματογράφου), Δώρα Μασκλαβάνου (σκηνοθέτις), Ευανθία Ρεμπούτσικα (μουσικοσυνθέτις), Παναγιώτη Σασλίδη (παραγωγός) και Ιφιγένεια Καλαντζή (κριτικός κινηματογράφου).

Η επιτροπή επέλεξε ομόφωνα το ντοκιμαντέρ της Οικονόμου, καθώς διακρίθηκε «για την ολοκληρωμένη οπτική της και την ενδιαφέρουσα αφήγηση. Διαθέτει ελληνικά στοιχεία, ενώ παράλληλα επιτυγχάνει τον συνδυασμό τοπικού και οικουμενικού» όπως αναφέρει σχετικά το σκεπτικό τηςεπιτροπής.

Η ταινία τοποθετείται σε ένα χωριό της Καρδίτσας, όπου δυο ξαδέλφια και πέντε γυναίκες αποφασίζουν να καλλιεργήσουν βιολογικές ντομάτες. Συσκευάζοντάς τις πρωτότυπα, φιλοδοξούν να εξάγουν τα προϊόντα τους σ’ όλο τον κόσμο. 

(….… μήπως να τεθεί ως σκέψη για την αγροτική παραγωγή της Ηλείας και σε ανάλογες πρωτοβουλίες… )

Τ

ο ντοκιμαντέρ που απέσπασε το βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών στη Θεσσαλονίκη, αποτελεί μια «ανθρωποκεντρική, συγκινητική όσο και διασκεδαστική κινηματογραφική “σύνδεση” του Χριστόφορου Κολόμβου με τον Ρίχαρντ Βάγκνερ και την νεοελληνική πραγματικότητα».

Το «Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες» συνιστά μια αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα, πρωτότυπη και τολμηρή επιλογή, ιδιαίτερα εάν λάβουμε υπόψη πως η Αμερικανική Ακαδημία σπανίως στην ιστορία της επιλέγει ξενόγλωσσες ταινίες τεκμηρίωσης στην τελική πεντάδα των αντίστοιχων υποψηφιοτήτων.

Η ελληνική πρόταση για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης

Οι βιολογικές ντομάτες παίρνουν την αναγνώριση που τους αξίζει.

Η Μαριάννα Οικονόμου θέλησε να κινηματογραφήσει την προσπάθεια που κάνουν δύο ξαδέλφια και πέντε γιαγιάδες στην Καρδίτσα με στόχο να καταστήσουν τις βιολογικές τους ντομάτες σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας αγοράς ντόπιων προϊόντων. Για την παγκόσμια αγορά ο αγώνας είναι διαρκής και η κατάληξη άγνωστη, αλλά για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης που προτάθηκε η ταινία όλα θα κριθούν ως το τέλος Ιανουαρίου.

Στο ντοκιμαντέρ Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε Τις Ντομάτες παρακολουθούμε τη σύνδεση της μουσικής του σπουδαίου συνθέτη με την παραγωγική διαδικασία της βιολογικής ντομάτας. Από την καλλιέργεια μέχρι το τελικό προϊόν που μπορεί να είναι τοματοχυμός ή κανονική ντομάτα, ο Βάγκνερ έχει περίοπτη ακουστική θέση.

Η ταινία προβλήθηκε στο Culinary Cinema Festival του Βερολίνου τον Φεβρουάριο και αποτελεί την ελληνική επιλογή για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης.

Μέχρι στιγμής έχουν προταθεί σχεδόν 60 ταινίες από χώρες σε όλο τον κόσμο και η πρώτη διαδικασία επιλογής θα γίνει στα τέλη Νοεμβρίου, όταν και θα ανακοινωθούν οι 12-15 ταινίες που θα συνεχίσουν μέχρι την οριστική ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων στα τέλη Ιανουαρίου.

Τα δύο μεγάλα φαβορί που λογικά θα αναμετρηθούν για την τελική νίκη είναι το Parasites του Μπονγκ Τζουν Χο που πήρε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και το Pain and Glory του Αλμοδόβαρ. Η ελληνική πρόταση πάντως είναι αρκετά ρηξικέλευθη, μιας και είναι από τις λίγες φορές που θα δει κανείς ξενόγλωσσο ντοκιμαντέρ σε αυτή την κατηγορία των Όσκαρ. 

Με στοιχεία από το  athinorama.gr και το  flix.gr

Δημήτρης Σπύρου

Ο Δημήτρης Σπύρου είναι Έλληνας σκηνοθέτης και συγγραφέας.

Γεννήθηκε το 1954 στα Διάσελλα Ολυμπίας. Έχει τελειώσει τη Δραματική Σχολή και έχει σπουδάσει κινηματογράφο. Από το 1982 ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο όπου στα χρόνια της «μαθητείας» εργάστηκε ως ηθοποιός, βοηθός σκηνοθέτη, διευθυντής παραγωγής ,και ανήκει στους καλούςέλληνες σεναριογράφους. Το 1985 άρχισε να σκηνοθετεί, δημιουργώντας ταυτόχρονα και την ανεξάρτητη εταιρία παραγωγής ΦΑΟΣ ΦΙΛΜ η οποία λειτουργεί ως σήμερα παράγοντας ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους, καθώς και τηλεοπτικά προγράμματα και ντοκιμαντέρ. Έκανε αρχικά την ταινία «Ο ψύλλος» και κατόπιν εκπαιδευτικά προγράμματα και τηλεοπτικές παραγωγές.

Από το 1995 διευθύνει την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Νεανικό Πλάνο, η οποία ασχολείται με διανομή και παραγωγή ταινιών, εκδόσεις βιβλίων, διαχειρίζεται το cine ΦΙΛΙΠ στην Αθήνα, διοργανώνει φεστιβάλ και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες και παράγει και διανέμει εκπαιδευτικά προγράμματα.

Το 1997 σε συνεργασία με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του νομού Ηλείας δημιούργησε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής.

Παράλληλα ασχολείται και με τη λογοτεχνία και είναι συνεργάτης περιοδικών τέχνης και πολιτισμού. Το 1981 πήρε το πρώτο Βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό ποίησης για ποιητές κάτω των 35 ετών. Την κριτική επιτροπή του διαγωνισμού αποτελούσαν ο Γιάννης Ρίτσος, ο Νικηφόρος Βρεττάκος και ο Τάκης Σινόπουλος.

Από τη Βικιπαίδεια,

… και τώρα που οι δρόμοι στενεύουν, τι κάνουμε;

… και τώρα που οι δρόμοι στενεύουν, τι κάνουμε;

Επέρχονται γεγονότα και καιροί διαφορετικοί.

 Για το καλύτερο και για το χειρότερο.

Τα μέτρα με τα  οποία ζήσαμε και «εκπαιδευτήκαμε» αυτά τα χρόνια δεν φτάνουν για να υπολογίσουν όσα πρόκειται να ζήσουμε.

Οι ονειροπόλοι μπορούν να αισθάνονται τον εαυτό τους δικαιωμένο, αν αυτό δεν είναι εν τέλει ματαιοδοξία.

Αλλά κι εκείνοι δεν μπορούν να φανταστούν την πολλαπλή βιαιότητα που περιέχει η συγκεκριμένη πραγματικότητα.

Όσοι νόμιζαν πως οι κοινωνικές αλλαγές, πολύ περισσότερο ανατροπές, είναι ένας περίπατος σε ανθισμένο τοπίο, εκλήθησαν  να αντιμετωπίσουν τη σφοδρότητα θυελλών.

Όσοι ονειρεύονται ανατροπές εκλήθησαν να ζήσουν την ένταση των κρίσεων (και με τις δυο έννοιες) που ορίζουν το μέλλον.

Όσοι συνήθισαν να παίζουν με τον καιρό αναβάλλοντας αποφάσεις και φιλοκαλώντας με περίπλοκα λόγια, καλούνται να σκεφτούν, να μιλήσουν και να δράσουν σε συμπυκνωμένο χρόνο.

Όσοι έπαιζαν με τον κοινωνικό πόλεμο τώρα θα κληθούν σε κανονική στράτευση.

Στην ατμόσφαιρα αιωρούνται απειλές κι ελπίδες. Δεν είναι όπως άλλοτε, αφηρημένες σκέψεις που εκτοξεύονται προς κατανάλωση φόβου ή αυταπατών.

Τείνουν να γίνουν υλική πραγματικότητα η οποία εισδύει στο μυαλό και τον ψυχισμό των ανθρώπων.

Είτε θυμώνουν κι αγανακτούν, είτε φοβούνται και λουφάζουν, είτε εξεγείρονται και στρατεύονται, είτε αγωνιούν και μελαγχολούν, οι άνθρωποι βρίσκονται ύστερα από πολλές δεκαετίες σε κατάσταση ετοιμότητας.

Ελπίζοντες ή απελπισμένοι, δεν μπορούν να ελεγχθούν από τους  ελεγκτές μας που δείχνουν, για πρώτη φορά, όπως στ’ αλήθεια είναι, κοντοί, μικροί και ανήμποροι. 

     

Όποιος αποπειραθεί να μετρήσει αυτόν τον καιρό με μέτρα άλλων εποχών, ακόμα και με χθεσινά, θα βρεθεί απλώς εκτός εποχής.

Οι επερχόμενοι καιροί θα δράσουν ως καταλύτης,..

..οι αποτυχίες της επιθυμίας, (διότι εμπιστεύθηκε τους ανεπιθύμητους) μας οδηγούν (πρέπει .. μπορεί .. είναι αναγκαίο κλπ..) ν’ αρχίσουμε να μετράμε όχι αφαιρώντας από το παρελθόν αλλά προσθέτοντας από το μέλλον και στο μέλλον.

Όχι στη λογική του τι ήμασταν κάποτε, αλλά στο τι πρόκειται να γίνουμε.

Καθώς την οφείλουμε μια τομή, κόβοντας τους νοσταλγικούς δεσμούς με το παρελθόν και χωνεύοντας πια πως το περίφημο μέλλον είναι παρόν.

Όχι φανταστικό και ρόδινο, αλλά πραγματικό και με πολλές αποχρώσεις (μεταξύ αυτών πολλές αποχρώσεις του γκρίζου).

Δεν υπάρχει το δώστε μας πίσω τα χρόνια μας. Τα χρόνια μας δεν μας τα έκλεψε κανείς.

Επενδύθηκαν σε προσδοκίες και δημιούργησαν προσδοκίες. Έφτιαξαν ό,τι φτιάχτηκε και είναι συνυπεύθυνα. Και το παρελθόν δεν μπορεί να επιστρέψει με μεγαλύτερη καλλιέπεια.

Όχι, όχι. Δεν χρειάζονται μερικές επιδιορθώσεις, άντε να διορθώσεις τα λάθη, να σβήσεις και τα ψέματα από όσα συνέβησαν εκεί και να το θαύμα που υποσχεθήκαμε…

Αν καταφέρνει να πείσει μια τέτοια λογική κάποιους, ακόμα κι αν τους πείθει για πολύ καιρό, πράγμα αμφίβολο, δεν μπορεί να αγγίξει τους πολλούς άλλους γιατί δεν είναι αλήθεια.

Καθώς χρειάζεται να ξανασκεφτούμε πως ο αιώνας ήταν μεγάλος πολλαπλά, και γιατί επαναστάσεις νίκησαν, και γιατί επαναστάσεις δεν νίκησαν και γιατί οι επαναστάσεις ηττήθηκαν στο τέλος, ακόμα κι εκείνες που νίκησαν, οπότε δεν φτάνει να διαπιστώνουμε το γεγονός, αλλά να ανακαλύψουμε τι ήταν στραβό.

Γιατί δεν μπορεί, κάτι ήταν στραβό, όχι κάτι στράβωσε. Και ήταν μεγάλος γιατί εμείς οφείλουμε να μάθουμε απ’ όλα αυτά, κοιτώντας στα μάτια την αλήθεια των γεγονότων και στο βάθος τις αιτίες τους. Κι αν όχι εμείς, κάποιοι θα το κάνουν. Οι καινούργιοι.

Έτσι είναι και με τα γεγονότα.

Έτσι και με τις καταθέσεις έγγραφων αισθημάτων.

Σβήνεις κι επανεγγράφεις στη σκιά και στο ίχνος.

Καθώς τίποτα δεν σβήνεται απ’ όσα έχουν γίνει, και έχεις κάνει (ακόμα κι όταν μερικές φορές θέλεις να τα ξεχάσεις, είτε γιατί δεν σε τιμούν είτε γιατί σε πληγώνουν).

Συσσωρεύοντας μικρές νίκες και μεγάλες ήττες, ελπίζουμε πάντα πως θα αποκτήσουμε μια σοφία η οποία θα μας προστατεύει από το λάθος.

Ίσως να μην το καταφέρνουμε, αλλά το ότι πάντα ελπίζουμε είναι κίνητρο και πανηγυρισμός της ίδιας της ζωής!

Έτσι λοιπόν, μπορεί κάθε φορά να ετοιμάζουμε το επόμενο λάθος μας, πιστεύοντας πως θα είναι … καλύτερο(!) από το προηγούμενο (που μπορεί να σημαίνει και πιο επώδυνο).

Αλλά δεν αποτελούμαστε από τα λάθη μας, μόνο. Αποτελούμαστε και από όλους τους θριάμβους στο πείσμα του καιρού.

Λοιπόν, δεν έχουμε χρόνο. Τα πιο σπουδαία είναι μπροστά.

Ανοίγοντας δρόμους εκεί που στενεύουν οι δρόμοι

και τώρα που οι δρόμοι στενεύουν, τι κάνουμε;

«των μεν ιδίων αμαρτημάτων συνήγοροι γίνονται, των δε αλλοτρίων κατήγοροι »* Περί Ηλείας και των άλλων (ξέρουν αυτοί ποιους εννοώ)

«των μεν ιδίων αμαρτημάτων συνήγοροι γίνονται, των δε αλλοτρίων κατήγοροι »*

Περί Ηλείας και των άλλων (ξέρουν αυτοί ποιους εννοώ)

..γνωστός τρόπος (αποτυχημένος) δια δρόμοι σε υπουργεία/κομματικά παρακάλια/ επικοινωνία/  αντί πίεσης και πρότασης ικανού σχέδιού ανάτασης της Ηλείας, του Πύργου, της Ολυμπίας  …

Ξεχνούν το παρελθόν και τις ευθύνες τους, τα διαγράφουν, εμφανίζονται ως νέο/νέοι και επιρρίπτουν ευθύνες στους ασκούντες κριτική..

Έλεγε  ο Αριστοφάνης ότι στην Αθήνα, στην εποχή του, όποιος ασκούσε κριτική, χαρακτηριζόταν αυθωρεί και παραχρήμα μισόδημος, εχθρός του λαού, όποια ερμηνεία κι αν δοθεί στο πρώτο συνθετικό της έννοιας.

Εννοείται εχθρός της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, διότι ο ασκών κριτική χαλάει τη σούπα των καθιερωμένων και πριονίζει τις θέσεις εξουσίας των βολεμένων.

Τι διαστροφή κι αυτή.

 Όλοι οι καρεκλοκένταυροι(οι τρόφιμοι της πολιτικής και ύαινες της Ηλείας ) μιλάνε στο όνομα του λαού, της Δημοκρατίας, της Ανάπτυξης.

Ευφυεστάτη, οξυνουστάτη διαστροφή, λυσιτελεστάτη, παρακαλώ.

Θα έπρεπε να λάβουμε υπ’ όψιν, προτού προβούμε σε οποιονδήποτε χαρακτηρισμό, ότι εκείνος που ασκεί κριτική δεν το κάνει για την ψυχή της μάνας του, μήτε μνησικακεί από το υπόγειό του· ευθαρσώς βγαίνει στην Πνύκα και στηλιτεύει τα κακώς κείμενα.

Εάν κάποιοι θεωρούν ότι προσβάλλονται, θίγονται κ.λπ. ας συμμετάσχουν στον διάλογο, διότι εκεί αποσκοπεί η κριτική.

Έχουν το θάρρος;

Εάν ναι, ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν.

Εάν δεν το έχουν (δεν το έχουν!), ας πυργωθούν στην ασφάλεια της καρεκλίτσας τους και ας κοιτάξουν να συμμαζέψουν τ’ ασυμμάζευτα των πράξεών τους (αλλά και των λόγων τους).

Ας σταματήσουν τους ανόητους εξυπνακισμούς, την  επιδεικνυόμενη αυταρέσκειά τους ωσάν Next (και πρώην και αεί .. ?) Top Model, την απέραντη αγραμματοσύνη τους, την έλλειψη συνεκτικού σχεδίου ανάταξης της Ηλείας, του Πύργου, της Ολυμπίας … , την απουσία οράματος και  στρατηγικής…  καθοδηγούμενοι κυρίως από τα άγχη της καθημερινής επικοινωνιακής διαχείρισης …σαν  πριμαντόνες…

Προς τούτους δε λέγω:  το δάχτυλο που κουνούν προς έχοντες άλλη σκέψη ( από αυτό δεν έχουν…)  ας το χρησιμοποιήσουν για αλλού..( να ξύσουν τη μύτη τους που έχει μεγαλώσει από τα ψέματα, να συνεχίσουν να γεύονται με  το δάχτυλα στο μέλι της εξουσίας, ή να το βάλουν όπου  θέλουν  εις το σώμα τους ..).

Θύτες  με προβιά (…τομάρια δηλαδή..) ρέκτη, αναμορφωτή, νέου…είναι (που έθυσαν τον τόπο-την Ηλεία κλπ-  για την καρέκλα τους  και τη βολή τους )

Αυτοί είναι « κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει» που τραγουδά και ο Διονύσης..

Η παρακμή της πολιτικής και της Ηλείας δεν είναι υπόθεση, είναι πραγματικότητα.

Υπάρχουν συγκεκριμένα πρόσωπα που ευθύνονται για την καταβαράθρωση των θεσμών και την απώλεια της αξιοπρέπειας όσων κινούνται στη μεθόριο της επιβίωσης, αίτιοι και συναυτουργοί της καθοδικής σπείρας  στην  οποία στροβιλίζεται  ο τόπος μας ( Ηλεία, Πύργος, Ολυμπία …), στον φαύλο κύκλο  στον οποίο διατελούμε … ( θα..θα..θα.. Ολυμπία οδός, Σιδηρόδρομος, ΑΕΙ, Αεροδρόμιο, Ανάπτυξη,

Είναι αυτοί που εξουσιάζουν αλλά και όσοι, ενώ όφειλαν, δεν ασκούν κριτική ή προσποιούνται ότι ασκούν, αλλά, παρακαλώ, σε υψηλό επίπεδο, πεπολιτισμένο, ιδεολογικό.

Ενδύουν με εύηχα και καθώς πρέπει λόγια τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, τα επιδιωκόμενα οικονομικά ή άλλου είδους οφέλη, μασκαρεύουν τη   υστεροβουλία ως κοινό καλό..

Ποιοι είναι ( και με έχουν πολύ εκνευρίσει… !) … πρώην βουλευτές που απέτυχαν να εκλεγούν και έγιναν Δήμαρχοι ( και μέσω της Δημαρχίας και πάλι στην Βουλή…), πρώην Δήμαρχοι που ξανάγιναν Δήμαρχοι, αποτυχημένοι Αντιπεριφερειάρχες που ενδύθηκαν την Δημαρχία, Βουλευτές που συγχέουν (ηθελημένα) τον ρόλο τους με το «κατόπιν ενεργειών μου…», και ένα κοπάδι τσακαλιών που περιστρέφεται γύρω τους για …( εδώ βάλτε ότι πάει ο νους σας και οι επιδιώξεις τους…οικονομικό όφελος και εξουσία…)

Κούνια που τους κούναγε.

Αλλά, βλέπω, αυτοί οι ποιοτικοί κριτικοί είναι αρκούντως βολεμένοι, με μόνιμες δουλειές, με μισθούς, έτοιμοι να κατασπαράξουν κάθε έναν που πραγματικά αγωνίζεται για να επιβιώσει.

Δεν χρειάζονται μαθήματα δημοκρατίας από τέτοιους τύπους, τολμηροί νέοι χρειάζονται να σκαμπιλίσουν όλα τα δήθεν, κάθε καθωσπρεπισμό, να ξεβρομίσει ο τόπος από τους επαγγελματίες της ενημέρωσης, της ιδεολογίας, της πολιτικής.

Κομμάτι δύσκολο, ναι, αλλά επιτέλους ας αναφανεί κάτι εγκάρδιο κι ας μην είναι ταραξικάρδιο· να φύγει η κούραση, να πάψει η αδράνεια.

Υπό κανονικές συνθήκες αυτός που ασκεί κριτική θα ‘πρεπε να αποκαλείται όχι μισόδημος, αλλά ακριβώς το αντίθετο, σε ό,τι αφορά το πρώτο συνθετικό.

Αντίθετο του μισώ είναι το φιλώ (αγαπώ).

Φιλείν έφυμεν έλεγε ο Σοφοκλής.

Ωστε φιλόδημος.

Αυτό σημαίνει ότι πηγή της κριτικής είναι το ενδιαφέρον για τον δήμο, για την κοινωνία, εναντίον της οποίας έχουν εξαπολύσει ανελέητο πόλεμο το κράτος και τα παπαγαλάκια της δημοσιογραφίας ( τα τοπικά 3 Π….)

Άρα ανάγκη πάσα να πολλαπλασιαστούν οι φιλόδημοι κριτικοί και ας βράζουν στο ζουμί τους άρχοντες, αρχοντόπουλα και υποτακτικοί, ή ας παραδοθούν, αναγνωρίζοντας ότι η νίκη τους είναι Πύρρειος…

Ο κριτικός λόγος, ακόμη κι αν είναι ελλιπής, είναι όμως βουτηγμένος στην ευδιαθεσία, την αγωνία, το ενδιαφέρον, την αγάπη για την κοινωνία, είναι δημοκρατικός, προάγει δηλαδή τον διάλογο και τη ζύμωση ιδεών, γνήσιο τέκνο της δικαιοσύνης, ηθικής τε και πολιτικής.

Και η δικαιοσύνη, σήμερα, δεν είναι το συμφέρον του ισχυρού, όπως νόμιζε ο Θρασύμαχος.

Έχει γούστο το γλωσσικό τακτ πολλών, όπως οι ίδιοι δηλώνουν, αριστερών…

Ως πότε Οι Ηλείοι θα αποδέχονται το δούλεμα, ως πότε θα μας θεωρούν δεδομένους

*«Οι πολλοί των ανθρώπων, των μεν ιδίων αμαρτημάτων συνήγοροι γίνονται, των δε αλλοτρίων κατήγοροι.» Απολλώνιος ο Τυανεύς, 1ος αιών μ.Χ., Νεοπυθαγόρειος φιλόσοφος

Πολιτευτής

Στίχοι/Μουσική:Διονύσης Σαββόπουλος

Αυτά τα λόγια με σφίξανε σαν πένσα,

τα είπε χθες το βράδυ μια ψυχή

κι ένας φαλάκρας, απ' έξω και από μέσα χαμογελούσε,

ναι, γιατί να σκοτιστεί.

Θυμάσαι που βαλάντωνες εκεί στην εξορία

και διάβαζες και Ρίτσο και αρχαία τραγωδία;

τώρα κοκορεύεσαι επάνω στον εξώστη

και μιλάς στο πόπολο σαν τον ναυαγοσώστη.

Στη φοιτητριούλα που σ' έχει ερωτευτεί

θα σε καταγγείλω πονηρέ πολιτευτή.

Τζάμπα χαραμίζει θα πάω να της πω

το νεανικό της και αγνό ενθουσιασμό.

Εκείνο που υψώνεται και σε εκμηδενίζει

είναι της καρδούλας μου το φως που ξεχειλίζει

και ότι σε γλιτώνει και σου δίνει την αιτία

είναι που χρειάζεται και η γραφειοκρατία.

Ο πρώτος προβοκάτορας απ' όλους στη ζωή μου

είναι η αφεντιά σου που αντιγράφει την φωνή μου.

άλλαξες το σώμα μου με έπιπλα και σκεύη

σαν τον σοσιαλισμό που σε βολεύει.

Χαρά να σε γιαούρτωνα εκεί που ρητορεύεις

εκεί που με χειροκροτάς χωρίς να το πιστεύεις

παίρνεις την αλήθεια μου και μου την κάνεις λιώμα

απ' το πόδι με τραβάς βαθιά μέσα στο χώμα.

Εκπαίδευση «α λα μπολονέζ»

Εκπαίδευση  «α λα μπολονέζ»

Η εκπαίδευση είναι κλάδος.

 Η παιδεία όχι. Είναι θεμέλιο.

Θεμέλιο για όλα τα άλλα. Για τους καλούμενους «πυλώνες» της κοινωνίας.

Την υγεία, τη δικαιοσύνη, τον στρατό ή ό,τι άλλο. Αυτό δεν υποτιμά κανέναν από εκείνους που τυπικά δεν ασκούν την εκπαίδευση ως επάγγελμα. Τον γιατρό που κρατά στο χειρουργείο τη ζωή του ασθενούς στα χέρια του. Τον δικαστή που πρέπει να διακρίνει το δίκαιο από το άδικο. Τον στρατιώτη ο οποίος περιφρουρεί την ακεραιότητα της χώρας.

Όμως όλοι αυτοί βασίζονται σε ένα υπάρχον -είτε ελλείπον- θεμέλιο παιδείας που παρέχεται από ολόκληρη την κοινωνία, σε κάθε τομέα και επίπεδο, αλλά σε καθοριστικό βαθμό από την εκπαίδευση κάθε βαθμίδας.

Η επίθεση δια της υποβαθμίσεως  που αυτή τη στιγμή δέχεται εκπαίδευση είναι,

πρώτον, επίθεση εναντίον του μέλλοντος των νέων.. των παιδιών και,

δεύτερον, επίθεση εναντίον της παιδείας ως θεμελίου και άρα εναντίον ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

Επίθεση εναντίον της ελληνικής κοινωνίας, διότι αυτό που στην ουσία επιχειρείται είναι η απαξίωση του δημόσιου σχολείου ως θεσμού που προάγει την κριτική σκέψη και την πολιτική συνείδηση, δημιουργώντας ανθρώπους που, παρά τις ομολογημένες δυσλειτουργίες των ιδρυμάτων, διακρίνονται, χάρη στις βάσεις που απέκτησαν στην πατρίδα μας, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Επίθεση της απαξίωσης, του δήθεν, της κενότητας και ευχών «επί τη ενάρξει μαθημάτων εν τοις σχολείοις».

Επίθεση δια της υποβαθμίσεως με τεράστιες ελλείψεις εκπαιδευτικών, με μαθήματα σε  λυόμενες αίθουσες, με ανέλεγκτα από πλευράς στατικότητας( σε σεισμογενή περιοχή η Ηλεία…) και ασυντήρητα τα σχολικά κτίρια, με έντονα προβλήματα στην μεταφορά των μαθητών, με εκπαιδευτικούς υποαμειβόμενους κι άλλους μόνιμα στην γαλέρα της αναπλήρωσης, με ΑΕΙ (κατ’ όνομα …) και μάλλον υπό αίρεση( όπως αυτό της Αμαλιάδας …ίσως και του Πύργου), με υπεράριθμα τμήματα, με μαθητές και γονείς θύματα της κρίσης και των μνημονίων…

Επίθεση με την υπονόμευση της σχέσης δασκάλου-μαθητή, αφού τον ρόλο υπερ-παιδαγωγού έχουν αναλάβει εργολαβία τα μίντια, αναίρεση κάθε κριτικού, δημιουργικού και πολιτικού πνεύματος, υποταγή των σχολείων σε μια καταναλωτική λογική η οποία καταφέρνει πολλές φορές να μεταμφιέσει τον κυνισμό της με ένα δήθεν προοδευτικό προσωπείο.

Επίθεση για μεταλλαχτεί η παιδεία σε τηλεοπτικό πρόγραμμα μάστερ σεφ, όπου το προτεινόμενο «γκουρμέ» πιάτο είναι οι σάρκες των εργαζόμενων σε αυτήν, εκπαιδευτικών, διοικητικών, μαθητών, σπουδαστών, φοιτητών.

 Και μια και το αναφέραμε, ας σκεφτούμε τι έγινε με τη δημόσια τηλεόραση για να καταλάβουμε τι θα γίνει με τη δημόσια παιδεία.

Όπως τα ιδιωτικά κανάλια λεηλάτησαν σε κάθε επίπεδο τα δημόσια, έτσι και η δημόσια παιδεία πρόκειται να λεηλατηθεί –λεηλατείται ήδη–από το μεταλλαγμένο υποκατάστατό της, την ιδιωτική, σε επίπεδο προσωπικού και τεχνογνωσίας.

Αυτή η εκπαίδευση «α λα μπολονέζ», που επιβάλλεται με τη μεγαλύτερη και αποδοτικότερη, λέει, σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας   αυτή η Παιδεία, που την αναγνωρίζει μάλλον μόνο ως εκπαίδευση, έχει μια καθαρά εργαλειακή αξία, ανταλλάξιμη στη ρωμαϊκή αρένα της ελεύθερης αγοράς, αυτή η εκπαίδευση όπου οι εργαλειακές ικανότητες, και ιδίως οι ικανότητες της αποτελεσματικότητας και της ηγεσίας (leadership), όχι απλώς προηγούνται των ικανοτήτων τού συναισθάνεσθαι και της ηθικής ορθότητας, αλλά σιωπηλώς τις απορρίπτουν ως τροχοπέδη των επιδιώξεών τους.

Αυτή η εκπαίδευση…όταν οι νέοι άνθρωποι δεν θα μπορούν να κατανοήσουν το νόημα μιας απλής πρότασης σε τέσσερις γραμμές, όταν δεν θα είναι σε θέση να εκφραστούν, να αρθρώσουν κριτικό λόγο, να κάνουν μια απλή διαίρεση, όταν ο δάσκαλος ή η δασκάλα θα έχουν μεταφερθεί από την αίθουσα διδασκαλίας σε έναν υπολογιστή και θα έχουν «κακοποιηθεί», κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς θα έχουν μετατραπεί σε ολόγραμμα, θα είναι ήδη πολύ αργά για όλους μας.

Απέναντι σε αυτήν τη μετάλλαξη και σε αυτόν τον κυνισμό...

Αντίστασή  που θα λέει   «όχι» στην απαξίωση της παιδείας – απαξίωση που έχει οδηγήσει ήδη σε τερατογενέσεις.

Εκπαίδευση  στην ανθρωπιά, κατά πρώτον, και στην επιστημονική εξειδίκευση και δεξιότητα, κατά δεύτερον.

…Καλή σχολική Χρονιά !!!

Σημείωση:
Ο τίτλος (…Εκπαίδευση «α λα μπολονέζ» ) δεν έχει σχέση μα τα μακαρόνια ...αλλά έχει σχέση με την» διαδικασία της Μπολόνια: δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» που εγκαινιάστηκε με τη διακήρυξη της Μπολόνια ( της 19ης Ιουνίου 1999 - Κοινή δήλωση των Ευρωπαίων Υπουργών Παιδείας
Η πόλη της Ιταλίας συμβολίζει, εδώ και καιρό, τη νεοφιλελεύθερη επίθεση ενάντια στο δημόσιο και

ακαδημαϊκό πανεπιστήμιο και της εκπαίδευσης γενικότερα . Συμβολίζει την αντίληψη ότι η εκπαίδευση είναι ένα κοινό εμπόρευμα, όπως οι οδοντόβουρτσες, τα φασολάκια κ.ά. Και ένα εμπόρευμα πρέπει να παράγεται από ανθρώπους που ξέρουν από εμπορεύματα, να είναι ευπώλητο και, βέβαια, ο καταναλωτής χρήστης να έχει τον παρά για να το αγοράσει.

Καβαφικά

Καβαφικά 

Όταν ομιλούν οι ποιητές, ή η ποίησις είναι πολιτική.

Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο / πρέπει με το δικαίωμά σου να ’σαι / πολίτης εις των ιδεών την πόλι. Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις, / τούτο προσπάθησε τουλάχιστον / όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις. Δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. / Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ / στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γην την χάλασες.

Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει· / τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών, / τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε. Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα / …

Η μυστική βοή τούς έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων. Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή, / Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις. Αλλη καταστροφή που δεν την φανταζόμεθαν, / εξαφνική, / ραγδαία πέφτει πάνω μας, / κι ανέτοιμους -πού καιρός πια- μάς συνεπαίρνει. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, / αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει. Η Ιθάκη σ’ έδωσε το ωραίο ταξίδι. / Χωρίς αυτήν δεν θα έβγαινες στον δρόμο. / Αλλα δεν έχει να σε δώσει πια. Ειν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων. / …Αλλ’ όταν η μεγάλη κρίσις έλθει, / η τόλμη κ’ η απόφασή μας χάνονται. Η πόλις η διδάσκαλος, η πανελλήνια κορυφή, / εις κάθε λόγο, εις κάθε τέχνη η πιο σοφή. Και τώρα μη με αρχίζεις ευφυολογίες, / τα «Πού οι Ελληνες;» και «Πού τα Ελληνικά»… / Ωστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα θαρρώ. Ο ένας τον άλλον σκουντά και σκουντουφλά / …γιατί κατάλαβαν τι είδος βοή είναι τούτη, / τα ένοιωσαν πια τα βήματα των Ερινύων. Ευτυχισμένοι όλοι που πιστεύουν, / και σαν τον βασιλέα κυρ Μανουήλ τελειώνουν / ντυμένοι μες στην πίστι των σεμνότατα.

Κ’ ήπια από δυνατά κρασιά, καθώς / που πίνουν οι ανδρείοι της ηδονής. Μέσα στον έκλυτο της νεότητάς μου βίο / μορφώνονταν βουλές της ποιήσεώς μου, σχεδιάζονταν της τέχνης μου η περιοχή. Ιδεώδης εν τη λύπη σου. Μα ποιοι ήσαν τούτοι δεν γνώριζε κανείς, / μήτε ποια η πατρίς του μες στο μέγα πανελλήνιον. Διαβάτη, αν είσαι Αλεξανδρεύς, δεν θα επικρίνεις. Ξέρεις την ορμή / του βίου μας· τι θέρμην έχει· τι ηδονή υπέρτατη. Είμεθα ένα κράμα εδώ· Σύροι, Γραικοί, Αρμένιοι, Μήδοι.

Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα, / που πλήρης είναι αυτής η όρασίς μου. Βγήκα ν’ αλλάξω σκέψεις βλέποντας τουλάχιστον / ολίγη αγαπημένη πολιτεία, / ολίγη κίνηση του δρόμου και των μαγαζιών. Μες στα παληά τα σώματά των τα φθαρμένα / κάθονται των γερόντων η ψυχές. / Τι θλιβερές που είναι η πτωχές / και πώς βαρυούνται την ζωή την άθλια που τραβούνε. / Πώς τρέμουν μην την χάσουνε και πώς την αγαπούνε. Γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν / είναι πτωχοί, πάλι εις μικρόν γενναίοι, / πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· / πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, / πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα / που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι / να πούνε. Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ / μεγάλα κι υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. / …Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. / Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. -Γιατί κ’ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα / να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους; / Γιατί οι βάρβαροι θα φτάσουν σήμερα· / κ’ αυτοί βαριούνται ευφράδειες και δημηγορίες.

Όταν ομιλούν οι ποιητές, ή η ποίησις είναι πολιτική.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (Αλεξάνδρεια, 17 Απριλίου 1863 (π.ημ.) / 29 Απριλίου 1863 Αλεξάνδρεια, 29 Απριλίου 1933) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής. 

Καβάφης Κ. Π.: Η Πόλις

Η Πόλις / Τετραλογία Μουσικό άλμπουμ του Δήμος Μούτση ~ Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Χρήστος Λεττονός

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.

Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.

Κάθε προσπάθεια μου, μια καταδίκη είναι γραφτή·

κ’ είν’ η καρδιά μου − σαν νεκρός − θαμένη.

Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.

Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω

ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,

που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα».

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δν θάβρεις άλλες θάλασσες.

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς

τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς

και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού − μη ελπίζεις −

δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ

στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.