Κάστρο Θεισόας … Κίονες, ιστορία, μνήμες , κληρονομιά …. ἀτάκτως ἐρριμμένα, εγκαταλελειμμένα και προσβεβλημένα

 Κάστρο Θεισόας … Κίονες, ιστορία, μνήμες , κληρονομιά ….  ατάκτως ερριμμένα, εγκαταλελειμμένα και προσβεβλημένα

… οι φωτογραφίες μιλούν…καταγγέλλουν και (μας) ντροπιάζουν για την αφροντισιά και την εγκατάλειψη … από τον Δήμο Κρέστενας-Ανδρίτσαινας και Υπουργείο Πολιτισμού ... μια ντροπή !

Θεισόα(Λάβδα) Ηλείας  είναι χωριό της  στα νότια του νομού κοντά στην αρχαία πόλη Θεισόα όπου οφείλει και το όνομα του. Βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του Λύκαιου όρους στα σύνορα των νομών Ηλείας και Αρκαδίας και συνδέεται οδικά με την Μεγαλόπολη και την Ανδρίτσαινα.

«Το κάστρο της Θεισόας ή κάστρο της Αγίας Ελένης

βρίσκεται κοντά στο χωριό Θεισόα (πρώην Λάβδα) του Δήμου Ανδρίτσαινας. Ήταν ένα από τα κάστρα του Βαρόνου της Καρύταινας, κτισμένο στον τότε ""δρόγω των Σκορτών"" (όπως και το ερειπομένο κάστρο του Αί-Γιώργη των Σκορτών έξω από το χωριό Κουρουνιός και το Αράκλοβο έξω από το χωριό της Μίνθης Ηλείας). Το κάστρο της Αγίας Ελένης είναι κτισμένο πάνω σε αρχαία ερείπια τα οποία παραπέμπουν στην οχυρωμένη ακρόπολη της κοντινής αρχαίας Θεισόας. Πρόσβαση  από χωματόδρομο 800 μέτρων που ξεκινά από τον επαρχιακό δρόμο Ανδρίτσαινας - Μεγαλόπολης, ένα περίπου χιλιόμετρο ΝΑ από το χωριό Θεισόα.»

Γράφει ο Harry Lolas που δικές του είναι και οι φωτογραφίες (και τον ευχαριστούμαι)

«Κάστρο Θεισόας ή Κάστρο Αγίας Ελένης ή Κάστρο Λάβδας

Η επίσκεψη αξίζει για την εκπληκτική πανοραμική θέα σε Ηλεία και Αρκαδία. Αντίθετα από ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ηλεία (όπου έχουμε κογχυλιάτη λίθο, πωρόλιθο), εδώ η κατασκευή (όπως και στο γειτονικό Επικούριο Απόλλωνα) είναι από ασβεστόλιθο (πολύ σκληρό και δύσκολο στην επεξεργασία). Τα ερείπια που φαίνονται είναι περισσότερο τα πιο παλιά , τα πελασγικά. Από το φράγκικο παρ`ότι πιο πρόσφατο, μόνο θεμέλια σώζονται.

Λίγα λόγια, με πηγή τον καστρολόγο, για το κατασκεύασμα του Hugo de Bruyerres, του `Αφέντη της Καρύταινας`, η οποία φαίνεται ακριβώς απένταντι...

Φράγκικο κτίσμα του 13ου αιώνα του οποίου ερείπια σώζονται στο χωριό Θεισόα Ηλείας (παλιό όνομα: Λάβδα) στα σύνορα των νομών Ηλείας - Αρκαδίας. Ήταν ένα από τα κάστρα του Βαρόνου της Καρύταινας κτισμένο στον τότε "δρόγγο των Σκορτών".

Ήταν χτισμένο πάνω σε αρχαία ερείπια. Ο λόφος στην αρχαιότητα ήταν η οχυρωμένη ακρόπολη της κοντινής αρχαίας Θεισόας. Οι Φράγκοι ανασκεύασαν το αρχαίο τείχος και πρόσθεσαν πύργους κι άλλα οχυρωματικά έργα. Ιδρυτής του αναφέρεται ο Ούγκο ντε Μπρυγέρ πρώτος βαρώνος της Καρύταινας που κατέλαβε τον οικισμό που υπήρχε εκεί το 1209.

Στο εσωτερικό του έκτισαν και την λατινική εκκλησία της Αγίας Ελένης (Sainte Hellene) από την οποία ονομάστηκε και το κάστρο.

Το 1302 επαναστάτησαν οι κάτοικοι της περιοχής και ήρθε προς βοήθεια τους ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος (του Δεσποτάτου του Μυστρά) που πολιόρκησε το κάστρο, το κατέλαβε και έπειτα το κατέστρεψε. Αναφέρεται ότι το βρήκαν με μικρή φρουρά και αφού πρώτα έβαλαν φωτιά έπειτα το κατέστρεψαν εντελώς.

Εντός του εσωτερικού τείχους ευρίσκονται θεμέλια μικρού ναού από λεπτούς, με 20 ραβδώσεις κίονες, από κιονόκρανα και μετώπες τα οποία φέρουν όλα τις διακριτικές διακοσμήσεις του δωρικού ρυθμού. Φαίνεται ότι το μικρό αυτό ιερό είναι σύγχρονο του ναού του Επικουρείου Απόλλωνος των Βασσών (430-429 π.Χ.)

Στο ψηλότερο σημείο της Ακροπόλεως υπάρχουν τα απομεινάρια του Φράγκικου Κάστρου.»