Η «εξημερωμένη» Αριστερά και οι αντιφάσεις του καπιταλισμού

 Η «εξημερωμένη» Αριστερά και οι αντιφάσεις του καπιταλισμού

• Του Τάσου Τσακίρογλου

«Σ’έναν κόσμο μακροχρόνιας ανεργίας, παρακμής των κοινωνικών υποδομών και απώλειας της κοινοτικής αλληλεγγύης, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού είναι βαθιά αποξενωμένα και έχουν περιπέσει σε μεγάλο βαθμό σε μια κατάσταση παθητικής δυσαρέσκειας, την οποία διακόπτουν περιπτωσιακά ξεσπάσματα βίαιων μερικές φορές και φαινομενικά παράλογων διαμαρτυριών». Ετσι περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί αρκετά συχνά στις μέρες μας ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ, στο βιβλίο του «Δεκαεφτά αντιφάσεις και το τέλος του καπιταλισμού» (εκδόσεις Μεταίχμιο).

Βέβαια σήμερα η κατάσταση της «παθητικής δυσαρέσκειας» δεν εκτονώνεται καν με «βίαιες και παράλογες διαμαρτυρίες», αφού τα σόσιαλ μίντια έχουν φροντίσει γι’ αυτό.

• Η εκτόνωση είναι καθημερινή και οι διάφορες πλατφόρμες (Facebook, X κ.λπ.) γίνονται αρένα κανιβαλισμού, ανθρωποκτονίας και δολοφονίας χαρακτήρων πολλές φορές από έμμισθα trolls του διαδικτύου.
• Είναι τα ιντερνετικά καφενεία, όπου ο καθένας μας γκρινιάζει, διαμαρτύρεται και θυματοποιείται ασύστολα. Φυσικά είναι πιο εύκολο να κατηγορήσεις, να επιτεθείς ή να προσβάλεις τους άλλους συμμετέχοντες στα σόσιαλ μίντια από το να αποδώσεις τις ευθύνες σε μια κυβέρνηση ή ένα κόμμα.

Η δομή τους ευνοεί αυτό που ονομάζουμε echo chamber, δηλαδή δωμάτιο της ηχούς, όπου ουσιαστικά έρχεσαι σε επαφή μόνο με εκείνους που συμφωνείς, αφού σε αυτούς είναι που κάνεις like.

• Αυτό το γεγονός σε αποκόπτει από τους ανθρώπους με τους οποίους διαφωνείς ή έχουν διαφορετική άποψη από σένα και δημιουργεί ένα «κουκούλι» μέσα στο οποίο κλείνεσαι.

Παράλληλα, ο καθημερινός βομβαρδισμός με αλλοιωμένες και προσαρμοσμένες στα «συμφέροντα» ειδήσεις αφήνει μικρά περιθώρια συνειδησιακής αφύπνισης.

• Αυτό, σε συνδυασμό με τη λογική της ελάσσονος προσπάθειας και την πνευματική οκνηρία που χαρακτηρίζει τους περισσότερους ανθρώπους, προκαλεί έναν εγκλωβισμό σε εικονικούς κόσμους, από τους οποίους δύσκολα απελευθερώνεσαι.

Σήμερα, δεδομένης και της κλιματικής αλλαγής, μια εξέγερση είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία. Ο αρπακτικός καπιταλισμός μάς δείχνει καθημερινά ότι βαδίζει με σταθερό βήμα προς το χάος.

• Εκεί που εμείς βλέπουμε οικολογικές καταστροφές, το Κεφάλαιο βλέπει «ευκαιρίες»: ανεμογεννήτριες στα καμένα, μπίζνες εταιρειών για την ανοικοδόμηση των πλημμυρισμένων εκτάσεων και δημιουργία νέων υποδομών.

«Η αποικιοποίηση του βιωμένου κόσμου μας από το Κεφάλαιο επιταχύνεται... εκείνο που καταστρέφεται είναι η ικανότητα να είμαστε άνθρωποι με οποιονδήποτε άλλο τρόπο πέρα απ’ αυτόν που απαιτεί και υπαγορεύει το Κεφάλαιο», λέει ο Χάρβεϊ. Και προσθέτει πως έχει δημιουργηθεί ένας

• «διεθνής πειθαρχικός μηχανισμός που επιβάλλει την ομοιογένεια, με επίκεντρο τις κεντρικές τράπεζες και το ΔΝΤ». Σε αυτόν τον μηχανισμό πρέπει να ρίξουμε άμμο. Αυτόν τον μηχανισμό πρέπει να μπλοκάρουμε και να ξεχαρβαλώσουμε.

Ο τρόπος φυσικά είναι δύσκολο να βρεθεί δεδομένων και των σημερινών συνθηκών, αλλά και της κατάστασης της Αριστεράς παγκοσμίως.

Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες αυτή εγκατέλειψε τις «μεγάλες αφηγήσεις», «εξημερώθηκε» και ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με τα ταυτοτικά ζητήματα.

Αυτή η επιλογή τής βγήκε σε κακό, γιατί μια άλλη πολιτική δύναμη, η Ακροδεξιά, έχτισε το αφήγημά της με βάση το μεταναστευτικό και τις θεωρίες του αποδιοπομπαίου τράγου.

• Κάτι δηλαδή που έκαναν παραδοσιακά ο φασισμός και ο ναζισμός. Δημοσκοπήσεις στη Γαλλία δίνουν μεγάλο προβάδισμα στη Λεπέν εν όψει των ευρωεκλογών, στην Ιταλία η Μελόνι απολαμβάνει την πρωθυπουργία, στην Ολλανδία πρώτευσε στις εκλογές ο ακροδεξιός και ξενοφοβικός Βίλντερς και στη Γερμανία το ακροδεξιό AfD είναι στη δεύτερη θέση δημοσκοπικά.

Εάν δεν υπάρξει μια μαζική αφύπνιση, είτε η ανθρωπότητα θα βιώσει νέους πολέμους είτε η κλιματική αλλαγή θα δώσει ένα «καυτό» τέλος σε όλα αυτά.